Fot. MEiN
WARSZAWA Rozpoczęła się nowa kadencja Komitetu Polityki Naukowej. W jego skład wchodzi 12 członków powoływanych przez ministra edukacji i nauki. Przez najbliższe dwa lata w zakresie polityki naukowej państwa szefowi resortu doradzać będą profesorowie: Arkadiusz Adamczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Elżbieta Starosławska (Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej), Dariusz Łydżba (Politechnika Wrocławska), Dariusz J. Gwiazdowicz (Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu), Piotr Jaroszyński (Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu), a także dr hab. Filip Szymański (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego), dr hab. Małgorzata Podolak (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej), dr hab. Bartłomiej Biskup (Uniwersytet Warszawski), dr Tomasz Wicha (UMCS), dr Marcin Zarzecki (UKSW), dr Ilona Grądzka (Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II), dr Krzysztof Duda (Instytut Zootechniki – PIB w Balicach).
KPN został powołany w styczniu 2011 r. przez min. Barbarę Kudrycką jako organ doradczy ministra nauki i szkolnictwa wyższego (FA 2/2011). Początkowo swoje stanowiska i raporty przedstawiał jedynie ministrowi, z czasem coraz więcej szczegółów z jego działalności przedstawiano do wiadomości środowiska akademickiego, by w końcu jego opinie i postulaty stały się całkiem otwarte.
Fot. NAWA
WARSZAWA Dawid Kostecki został powołany przez premiera Mateusza Morawieckiego na stanowisko dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Kierująca pracami instytucji od maja 2020 r. Grażyna Żebrowska złożyła rezygnację. Nowy dyrektor ukończył studia doktorskie z prawa na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Jest absolwentem Executive Master of Business Administration, a także Doctor of Business Administration w Wyższej Szkole Menedżerskiej w Warszawie. Zasiada w Radzie Młodych Naukowców. Jest członkiem Stowarzyszenia Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej (IVR), Naukowego Towarzystwa Tomistycznego oraz Zakładu Analiz Społecznych i Ekonomicznych Fundacji Polskiej Akademii Nauk w Lublinie. Ma na koncie autorstwo dwóch monografii: Kultura organizacyjna good governance w jednostkach administracji publicznej. Podręcznik dobrych praktyk oraz Filozofia prawa Mariana Ignacego Morawskiego, za którą otrzymał nagrodę im. Anieli hr. Potulickiej za wybitne osiągnięcie w dziedzinie chrześcijańskiego humanizmu. Współorganizował dwa Kongresy Polsko-Amerykańskie w Lublinie. Został powołany na 5-letnią kadencję.
Fot. NCBR
WARSZAWA Pełniącym obowiązki dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju został 9 sierpnia dr Paweł Kuch. Zastąpił dr. Remigiusza Kopoczka, który kierował NCBR od lutego br. Zmiana ta związana jest z przejściem NCBR spod nadzoru Ministerstwa Edukacji i Nauki do Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej, co jest konsekwencją nowelizacji ustawy o NCBR zapowiadanej od kilku lat. Dr Kuch jest radcą prawnym, ekspertem z zakresu negocjacji, M&A, ochrony danych osobowych, tworzenia strategii biznesowo-prawnych i międzynarodowych kontraktów handlowych oraz autorem szeregu publikacji naukowych. Z wykształcenia jest prawnikiem i ekonomistą. Doktoryzował się na Uniwersytecie w Zurychu. Przez ostatnie 14 lat prowadził prywatną praktykę, reprezentując podmioty komercyjne z zakresu prawa cywilnego, prawa pracy, własności intelektualnej, prawa lotniczego i innych. Posiada również 20-letnie doświadczenie w branży telekomunikacyjnej.
Fot. Bartosz Kałużny
Fot. NCN
BRUKSELA Dwa kolejne granty European Research Council trafiły do polskich naukowców. Prof. Andrzej Indrzejczak, kierownik Katedry Logiki i Metodologii Nauk w Instytucie Filozofii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego, otrzymał Advanced Grant o wartości ponad 1,6 mln euro. To pierwszy w historii grant ERC dla badacza z łódzkiej uczelni. Poświęcony jest rozwinięciu teorii dowodu i programów dedukcji automatycznej dla formalnych teorii wykorzystujących złożone wyrażenia nazwowe jako nośnik informacji. Z kolei dr hab. Dawid Pinkowicz z Zespołu Nieorganicznych Materiałów Molekularnych Zakładu Chemii Nieorganicznej Uniwersytetu Jagiellońskiego został laureatem Consolidator Grant (1,7 mln euro). Jego projekt dotyczy otrzymania i wykorzystania fotomagnesów molekularnych o unikatowych właściwościach. W sumie od 2007 r. do 21 krajowych instytucji trafiło już 60 grantów ERC wszystkich kategorii, w tym 37 StG, 12 CoG, 7 AdG, 3 PoC i 1 SyG.
Fot. UJ
KRAKÓW Prof. Michał Wierzchoń z Uniwersytetu Jagiellońskiego jest pierwszym polskim naukowcem, który został wybrany na prezydenta Europejskiego Towarzystwa Psychologii Poznawczej (ESCOP). Organizacja zrzesza blisko tysiąc naukowców. Jej nowy szef kieruje C-Lab Laboratorium Badania Świadomości w Instytucie Psychologii UJ oraz Centrum Badań Mózgu UJ. Trzy lata temu otrzymał Nagrodę NCN za interdyscyplinarne badania nad świadomością, łączące w kreatywny sposób podejścia badawcze z zakresu filozofii, psychologii poznawczej, kognitywistyki oraz neuronauki. Zaproponował oryginalny, autorski model teoretyczny świadomości, w ramach którego twierdzi, że dostęp do świadomości ma charakter stopniowalny, a subiektywny charakter informacji jest wynikiem integracji informacji percepcyjnych i pozapercepcyjnych.
Fot. OneHD
WARSZAWA Do grona członków Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej dołączyło kolejnych 67 wybitnych naukowców zajmujących się naukami przyrodniczymi. Wśród nich prof. Bożena Kamińska-Kaczmarek. To 15 osoba z Polski w EMBO. Kieruje Laboratorium Neurobiologii Molekularnej w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie. Specjalizuje się w biologii molekularnej i neurobiologii. Jest pionierką badań nad oddziaływaniem guzów mózgu na lokalny układ odpornościowy. W ub.r. otrzymała Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej za odkrycie mechanizmów, za pomocą których komórki układu odpornościowego, zarówno te rezydujące w mózgu (mikroglej), jak i migrujące z krwi, zamiast niszczyć glejaka, wspierają jego rozwój. EMBO zrzesza blisko 2 tys. światowej klasy naukowców zajmujących się biologią molekularną.
Fot. Archiwum
LONDYN Kolejni polscy naukowcy zostali przyjęci w poczet członków Academia Europaea – prestiżowej organizacji skupiającej ponad 5 tys. uczonych z różnych dziedzin. To: prof. Andrzej Dziembowski, biolog molekularny, biochemik i genetyk z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej; prof. Elżbieta Frąckowiak z Wydziału Technologii Chemicznej Politechniki Poznańskiej (na fot.), prof. Maria Lewicka z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu; prof. Leszek Rutkowski z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Informatyki Politechniki Częstochowskiej oraz prof. Marcin Wodziński z Katedry Judaistyki im. Tadeusza Taubego na Uniwersytecie Wrocławskim. Tym samym do Academia Europaea należy już 109 naukowców z Polski.
Fot. MUP
WARSZAWA/PŁOCK Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę o utworzeniu Akademii Mazowieckiej w Płocku. Powstanie ona 1 października w miejsce Mazowieckiej Uczelni Publicznej. Strukturę uczelni tworzą trzy wydziały: Nauk Społecznych, Nauk Humanistycznych i Informatyki oraz Nauk o Zdrowiu. Kształci się tam ok. 1,8 tys. studentów. Oferta MUP obejmuje 11 kierunków kształcenia I stopnia, cztery kierunki II stopnia i dwa kierunki jednolitych studiów magisterskich o profilu praktycznym. Od nowego roku akademickiego ruszy kierunek psychologia, a w kolejnym – kierunek lekarski. W ostatniej ewaluacji uczelnia uzyskała kat. B+ w dyscyplinie nauki o polityce i administracji, za czym idą uprawnienia do nadawania stopni naukowych w tej dyscyplinie.
Fot. UW
KRAKÓW/WARSZAWA Dr Michał Parniak, szef laboratorium Quantum Optical Devices w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego, został laureatem Nagrody im. Franka Wilczka. Doceniono go za opracowanie nowych platform eksperymentalnych dla badań i technologii kwantowych oraz ich wykorzystanie do demonstracji najnowszych zjawisk i protokołów kwantowych. Jednym z pierwszych jego projektów było urządzenie zdolne do zapamiętywania światła i przechowywania go w postaci pamięci kwantowej z zachowaniem dokładności do pojedynczych fotonów. Stworzył także pierwszą w Polsce wielomodową pamięć kwantową, która dzięki dalszym pracom jego zespołu szybko stała się również procesorem kwantowym. Nagroda jest fundowana przez Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ oraz Fundację Kościuszkowską. Przyznaje się ją co 2 lata młodym polskim naukowcom, którzy dokonali znaczącego odkrycia w fizyce, astronomii lub w dziedzinach im zbliżonych.
WARSZAWA Fundacja na rzecz Nauki Polskiej rozstrzygnęła pierwszy konkurs na polsko-ukraińskie projekty badawcze. Złożono 73 wnioski. Roczne granty otrzymały trzy duety. Dr Anna Wylegała (Instytut Filozofii i Socjologii PAN) oraz dr Nataliia Otrishchenko (Centrum Historii Miejskiej Europy Środkowo-Wschodniej we Lwowie) zajmą się zebraniem i zarchiwizowaniem osobistych historii uchodźców z Ukrainy będących ofiarami rosyjskiej agresji. Dr hab. Agata Chudzicka-Czupała (Uniwersytet SWPS w Katowicach) i prof. Nadiya Hapon (Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki) zbadają motywacje wolontariuszy niosących pomoc uchodźcom oraz inne psychologiczne i społeczne uwarunkowania leżące u podstaw wolontariatu. Dr hab. Sławomir Łukasiewicz (KUL) oraz dr Mykola Riabchuk (Instytut Badań Politycznych i Etnicznych im. I.F. Kurasa Narodowej Akademii Nauk Ukrainy w Kijowie) porównają historyczne doświadczenia w zakresie integracji europejskiej i poszukają odpowiedzi na pytanie, jak historia i polityka wpływają na wzajemne zrozumienie narracji o integracji i dialogu. Każdy projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości 268 800 zł. Aplikacje do drugiego konkursu można składać do 30 września.
Fot. UAM
POZNAŃ Międzywydziałowe Laboratorium Neuronauki Poznawczej otwarto na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza. Będą w nim prowadzone badania z zakresu biofizyki, psychoakustyki, biopsychologii, kognitywistyki czy neuropedagogiki. Pracownię wyposażono m.in. w medyczny aparat EEG z pełnym oprogramowaniem, aparat do neurofeedbacku, stymulator mózgu typu tDCS, a także dwa wysokiej klasy komputery kontrolujące eksperymenty wraz z licznymi pakietami testów psychologicznych i dedykowanymi im padami. W jednej z części MLNP znajdują się ponadto zestawy do testów i badań psychomotorycznych. Planowane są m.in. badania dotyczące funkcjonalnej organizacji mózgu człowieka z wykorzystaniem metod przezczaszkowej stymulacji mózgu do wspomagania procesu uczenia się. Laboratorium znajduje się w budynku Katedry Akustyki na Wydziale Fizyki UAM, a prowadzone będzie we współpracy z Wydziałem Studiów Edukacyjnych UAM.
WARSZAWA/KRAKÓW W wyniku przejęcia przez Uniwersytet SWPS kontroli nad Europejskim Centrum Certyfikacji, założycielem Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie, rozpoczęto proces integracji obu uczelni. Podpisana 31 sierpnia umowa to pierwszy krok do utworzenia kampusu Uniwersytetu SWPS w Krakowie. WSE stanie się szóstą filią jedynego niepublicznego uniwersytetu w Polsce (po Warszawie, Wrocławiu, Sopocie, Poznaniu i Katowicach), która – po uzyskaniu zgody MEiN – zamierza wkrótce prowadzić studia psychologiczne, a już teraz studia podyplomowe. Uniwersytet SWPS kształci obecnie ponad 15 tys. studentów. Oferuje blisko 90 specjalizacji i specjalności. Zatrudnia 75 prof., 59 dr. hab. i 183 dr. W ostatniej ewaluacji otrzymał jedną kat. A+ (psychologia), pięć kat. A i jedną B+.
Fot. Ambasada Francji
WARSZAWA Pomysłodawcy Francusko-Polskiej Nagrody Naukowej im. Marii Skłodowskiej i Pierre’a Curie, przyznawanej od trzech lat przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej i Francuską Akademię Nauk, otrzymali Order Palm Akademickich. Insygnia wręczył ambasador Francji w Polsce Frédéric Billet. Uhonorowano nimi Christophe’a Paoliego i Joannę Jachimczuk-Lorę, którzy pracując w dziale współpracy naukowej i uniwersyteckiej Ambasady Francji w Polsce, podejmowali działania na rzecz rozwijania stosunków dwustronnych między oboma krajami. Uhonorowani byli także odpowiedzialni za realizację polskiej odsłony konkursu „Mój doktorat w 180 sekund”. Order Palm Akademickich ustanowiono w 1955 roku. Przyznawany jest wybitnym naukowcom oraz postaciom świata kultury i szkolnictwa za zasługi oraz wkład w promowanie kultury francuskiej na świecie.
WROCŁAW Wypracowaniem wspólnych standardów tworzenia i wykorzystania modeli chorób neuropsychiatrycznych zajmie się konsorcjum europejskich instytutów naukowo-badawczych. Jego liderem jest Łukasiewicz – PORT. Projekt SAME-NeuroID znalazł się w pierwszej piątce wybranej z 391 aplikacji zgłoszonych w ramach programu Twinning Horyzontu Europa. Celem polsko-francusko-niemiecko-holenderskiego zespołu jest unifikacja procedur i standardów pomiędzy laboratoriami. Planuje się stworzenie ogólnoeuropejskiej sieci laboratoriów używających tych samych wystandaryzowanych metod dla prac badawczych. Pomoże w tym m.in. platforma badawcza pomyślana jako repozytorium wypracowanych procedur. W Łukasiewicz – PORT powstanie laboratorium, w którym te procedury będą testowane i walidowane. Budżet projektu to 1,5 mln euro, zakończenie prac przewidziano za 3 lata.
Fot. PŁ
ŁÓDŹ/KRAKÓW Urządzenie do nieinwazyjnej diagnostyki zaburzeń krążenia naczyniowego opracowali naukowcy Wydziału Chemicznego Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum. Podstawą jego działania jest innowacyjna metoda Flow Mediated Skin Fluorescence (FMSF). Bazuje ona na pomiarze zmian intensywności fluorescencji koenzymu NADH w skórze przedramienia w odpowiedzi na wymuszone zatrzymanie i uwolnienie przepływu krwi. Ponieważ zmiany te zależą od dostarczania tlenu do naskórka z udziałem mikrokrążenia skórnego, dlatego wykorzystanie techniki FMSF jest unikatowym narzędziem do monitorowania stanu mikrokrążenia. Ta nowatorska metoda, mająca szanse zastosowania w skali ogólnoświatowej jako standard oceny stanu naczyń krwionośnych, została opatentowana w Polsce, ale również w UE, USA, Kanadzie, Chinach, Japonii, Australii, Rosji. Dzięki niej można ocenić stopień nasilenia choroby, monitorować leczenie trudno gojących się ran (w tym stopy cukrzycowej) oraz ocenić tolerancję wysiłku fizycznego w sporcie amatorskim i wyczynowym.
SZCZECIN Jesienią na Uniwersytecie Szczecińskim zostanie otwarte Muzeum Olimpizmu. Będzie to jedyne takie miejsce w Polsce oraz jedno z nielicznych w Europie. Powstaje w budynku Wydziału Kultury Fizycznej i Zdrowia USz. W placówce będą prezentowane pamiątki, m.in. medale, odznaczenia, fotografie, stroje, gadżety, które przekazali uczelni jej studenci bądź absolwenci – uczestnicy igrzysk olimpijskich. Eksponaty zostały ofiarowane bądź użyczone m.in. przez Konrada Wasielewskiego – mistrza olimpijskiego w wioślarstwie, innego wioślarza Marka Kolbowicza, pływaka Oskara Krupeckiego, kolarzy torowych: Damiana Zielińskiego i Małgorzatę Wojtyrę (medalistkę mistrzostw świata), a także paraolimpijczyków: Irenę Pienio (lekkoatletyka) i Piotra Majkę (wioślarstwo). Ponadto swoje pamiątki przekazali także trenerzy: dr Krzysztof Krupecki (wioślarstwo), Tomasz Kaźmierczak (wioślarstwo paraolimpijskie) oraz fizjoterapeutka Beata Buryta z Instytutu Nauk o Kulturze Fizycznej USz.
Fot. PŚ
GLIWICE Akademicki Ośrodek Szkolenia Lotniczego Politechniki Śląskiej wzbogacił się o nowy dwusilnikowy samolot Tecnam. Warta ok. 3,5 mln zł maszyna będzie wykorzystywana w szkoleniu studentów nawigacji powietrznej oraz mechaniki i eksploatacji lotniczej. Tecnam P2006T to włoski, lekki samolot turystyczny i szkolny. Dotychczas PŚ dysponowała samolotami jednosilnikowymi AT3. Nowy nabytek jest samolotem dwusilnikowym. To czteromiejscowy górnopłat zaprojektowany z myślą o szkoleniach na samoloty wielosilnikowe. Jest wyposażony w pełną awionikę do lotów, również w trudnych warunkach. Dzięki nowemu nabytkowi zwiększą się możliwości szkoleniowe ośrodka. Flota śląskiej uczelni liczy już 5 samolotów, w planach są kolejne zakupy. Na kierunku nawigacja powietrzna (pilotaż) kształci się na PŚ około setka studentów.
Fot. UPWr
WROCŁAW Naukowcy z Instytutu Geodezji i Geoinformatyki Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przeprowadzili dokładne pomiary tatrzańskich szczytów. W wyniku ich prac trzeba będzie poprawić wiele atlasów i przewodników. Podawana w nich wysokość Świnicy to 2301 m. Pomiary satelitarne techniką bezpośrednią GNSS pozwoliły jednoznacznie określić, że wynosi ona 2302,36 m. Podobnie jest w przypadku Rysów. Wysokość najwyższej stabilnej skały naturalnej w Polsce to 2499,44 m. Z kolei Skrajny Granat na Orlej Perci mierzy 2228,34 m, czyli o ponad 3 m więcej niż wcześniej podawano. Wysokość Małego Koziego Wierchu to „jedynie” 2225,53 m, a nie jak sądzono 2228 m. Blisko metr wyższa okazała się też Sarnia Skała (1378 m w zaokrągleniu).
Fot. UŁ
ŁÓDŹ Studenci psychologii i pedagogiki na Uniwersytecie Łódzkim w nadchodzącym roku akademickim będą się uczyć w nowym gmachu Wydziału Nauk o Wychowaniu. Inwestycja kosztowała 56,2 mln zł i jest jedną z największych realizowanych przez uczelnię w ostatnich latach. Budowa 5-kondygnacyjnego budynku trwała 2 lata. Na powierzchni 6 tys. m2 ulokowano laboratoria, sale dydaktyczne, monograficzne, ćwiczeniowe i konferencyjne oraz pomieszczenia sanitarne i socjalne. Są również dwie duże sale wykładowe mieszczące po 130 osób. Na ostatniej kondygnacji znajduje się taras widokowy. Na całej elewacji zamontowano osłaniające przed nadmiarem słońca tzw. łamacze światła. Część z nich po zmroku jest podświetlana pasami LED-owymi o zmiennej kolorystyce. Przeszklony łącznik prowadzi z nowego budynku do istniejącej wcześniej auli im. Wacława Szuberta, w której odbędzie się uroczyste rozpoczęcie roku akademickiego.
Fot. UKSW
WARSZAWA Laboratorium Druku 3D otwarto na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Pracownię tworzą trzy sekcje: kwantowo-mechanicznego modelowania nowych materiałów, wytwarzania i badania opracowanych rozwiązań oraz opracowywania parametrów druku 3D. Laboratorium jest pierwszą w kraju i jedną z niewielu w Europie jednostką zdolną do prowadzenia prac badawczych i wdrożeniowych w pełnym zakresie: od wstępnych koncepcji bazujących na modelach numerycznych aż do gotowego produktu. Badania prowadzone są przy wykorzystaniu najnowocześniejszego sprzętu, m.in. urządzenia Aconity MINI do wytwarzania przyrostowego w technologii topienia laserowego w złożu proszku, potocznie nazywanego drukarką 3D w metalu. To pierwsze takie urządzenie w tej części kontynentu. Nowe laboratorium będzie częścią Multidyscyplinarnego Centrum Badawczego UKSW, które powstaje w podwarszawskim Dziekanowie Leśnym. Na inaugurację minister Przemysław Czarnek przekazał 6 mln zł na opracowanie nowych materiałów metalicznych na bazie stopów renu, miedzi i srebra na potrzeby technologii wytarzania przyrostowego.
Opracował Mariusz Karwowski
Współpraca: Ewa Chojnacka, Renata Czeladko, Katarzyna Dominiak, Agnieszka Książkiewicz, Agnieszka Lizak, Małgorzata Moczulska, Paweł Śpiechowicz, Jadwiga Witek, Dominika Wojtysiak-Łańska, Łukasz Wspaniały
Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych i instytucji otoczenia nauki.
Więcej aktualności na naszej stronie internetowejwww.forumakademickie.pl
