Trzy nowe europejskie

Trzy kolejne polskie uczelnie dołączyły do grona Uniwersytetów Europejskich. Status ten uzyskały konsorcja z udziałem Uniwersytetu Jana Długosza w Częstochowie i Politechniki Krakowskiej im. T. Kościuszki, a Uniwersytet SWPS stał się pełnoprawnym partnerem działającego już wcześniej sojuszu.

Uniwersytety Europejskie to ponadnarodowe alianse instytucji szkolnictwa wyższego. Ich celem jest zwiększenie mobilności studentów, kadry akademickiej i środowiska naukowego, a także wspieranie jakości, integracji i konkurencyjności europejskiego szkolnictwa wyższego. Sama idea to pomysł prezydenta Francji Emmanuela Macrona, który w 2017 roku zaproponował utworzenie takich sieci prowadzących zaawansowane badania naukowe, ze wspólnymi programami studiów i dyplomami.

Pilotażowy nabór Komisja Europejska ogłosiła pięć lat temu. Wyłoniono wówczas 17 konsorcjów. W kolejnym konkursie – 24. W trzeciej odsłonie pojawiły się 4 nowe sojusze, a tym z premierowego naboru przedłużono finansowanie o kolejne cztery lata. Do czwartego już konkursu zgłoszono 65 wniosków. Spośród nich wyłoniono siedem nowych konsorcjów oraz zdecydowano o wsparciu 23 dotychczasowych. Wśród debiutantów znalazły się także polskie uczelnie.

Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie w konsorcjum COLOURS (COLlaborative innOvative sUstainable Regional univerSities) współpracuje z: Universität Paderborn (Niemcy – lider), Universidad de Castilla-La Mancha (Hiszpania), Università degli Studi di Ferrara (Włochy), Université du Mans (Francja), Högskolan Kristianstad (Szwecja), Sveučilište Josipa Jurja Strossmayera u Osijeku (Chorwacja), University St. Kliment Ohridski w Bitoli (Macedonia), Ventspils University of Applied Science (Łotwa).

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki weszła w skład sojuszu STARS EU (The Strategic Alliance for Regional Transition) składającego się z 9 uczelni: Hanzehogeschool Groningen (Holandia – lider), HSB Hochschule Bremen (Niemcy), Instituto Politécnico de Bragança (Portugalia), Slezská univerzita v Opavě (Czechy), Högskolan Väst (Szwecja), Universiteti Aleksandër Moisiu Durrës (Albania), Université of Franche-Comté (Francja) i Universidad de La Laguna (Hiszpania).

Pierwszą polską uczelnią niepubliczną o statusie Uniwersytetu Europejskiego został Uniwersytet SWPS, który wszedł do ERUA (European Reform University Alliance). To konsorcjum było laureatem drugiego konkursu, ale wówczas jeszcze bez polskiej uczelni w składzie. Teraz ponownie otrzymało finansowanie, zaś Uniwersytet SWPS dołączył już jako pełnoprawny partner (dotychczas był stowarzyszony), obok Université Paris 8 (Francja – lider), Mykolo Romerio Universitetas (Łotwa), Universita degli studi di Macerata (Włochy), Universidad de las Palmas de Gran Canaria (Hiszpania), Stiftung Europa Universität Viardina Frankfurt nad Odrą (Niemcy), University of the Aegean (Grecja), New Bulgarian University (Bułgaria).

Tym samym do 24 powiększyło się grono „polskich” Uniwersytetów Europejskich. Warto jednak dodać, że konsorcjum ATHENA (z UMCS) jako jedyne z udziałem polskiej uczelni nie otrzymało w tegorocznym konkursie finansowania na kolejne 4 lata. W 2019 r. status taki uzyskały (a w 2023 roku go przedłużono): Uniwersytet Jagielloński (UNA Europa), Uniwersytet Warszawski (4EU+), Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (EPICUR), Uniwersytet Opolski (FORTHEM), Uniwersytet Gdański (SEA EU 2.0) i Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (YUFE). Oprócz nich do wyłonionych w pierwszym konkursie konsorcjów dołączyły później: Uniwersytet Wrocławski (Arqus), Szkoła Główna Handlowa (CIVICA), Politechnika Łódzka (ECIU) i Politechnika Wrocławska (Unite!).

Z kolei w 2020 r. Uniwersytetami Europejskimi zostały (status ten teraz przedłużono): Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica (UNIVERSEH), Politechnika Śląska (EURECA-PRO), Uniwersytet Śląski (T4E), Politechnika Warszawska (ENHANCE) i Politechnika Poznańska (EUNICE), która jako jedyna z Polski jest liderem swojego konsorcjum. Później dołączyły do nich: Uniwersytet Łódzki (UNIC), Politechnika Gdańska (ENHANCE).

W ub.r. w gronie tym znalazły się: Politechnika Koszalińska (EU4DUAL), Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego (UNIgreen) i Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu (EU GREEN).

W sumie pod szyldem Uniwersytetów Europejskich działa obecnie 50 sojuszy, które skupiają 430 instytucji szkolnictwa wyższego z 35 krajów, w tym wszystkich państw członkowskich UE oraz Islandii, Macedonii Północnej, Norwegii, Serbii i Turcji, a także Albanii, Bośni i Hercegowiny oraz Czarnogóry. Zrzeszają także prawie 1700 partnerów stowarzyszonych (organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa, władze lokalne i regionalne).

Europejska strategia na rzecz uniwersytetów zakłada, że do połowy przyszłego roku wsparcie otrzyma 60 konsorcjów zrzeszających ponad 500 instytucji szkolnictwa wyższego. Na ten cel przewidziano rekordową kwotę 1,1 mld euro w ramach programu Erasmus+.