25 lat krośnieńskiej PANS

Rektorat Państwowej Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie

Państwowa Akademii Nauk Stosowanych w Krośnie należy do grona najstarszych publicznych uczelni zawodowych. Została powołana w 1999 r. pod nazwą Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. Jej patronem został prof. Stanisław Pigoń, pochodzący z pobliskiej Komborni wybitny polonista z Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 2020 roku uczelnia zmieniła nazwę na Karpacką Państwową Uczelnię, a w 2023 na Państwową Akademię Nauk Stosowanych.

W pierwszym roku akademickim 1999/2000 kształcenie rozpoczęło 234 studentów. Wówczas PWSZ-etki działały pod rygorami własnej ustawy i kształciły w specjalnościach. W Krośnie były to studia licencjackie w zakresie edukacji wczesnoszkolnej, języków polskiego, angielskiego i niemieckiego oraz wychowania fizycznego z gimnastyką korekcyjną i turystyką. Szybko w ofercie pojawiły się studia inżynierskie w specjalnościach: eksploatacja i konstrukcja maszyn, kształtowanie środowiska, sieciowe systemy informatyczne. Od roku akademickiego 2001/2002 doszły do tego obsługa ruchu turystycznego i rekreacji oraz gospodarka regionalna z agroturystyką.

Obecnie w krośnieńskiej PANS kształci się blisko 1950 osób. A jej oferta obejmuje 19 kierunków studiów, w tym 18 pierwszego stopnia i jeden jednolity magisterski (pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna), a na trzech kierunkach uczelnia kształci na studiach drugiego stopnia (inżynieria produkcji, zarządzanie, pielęgniarstwo). Na I stopniu uczelnia ma 6 kierunków technicznych, 3 medyczne, a także bezpieczeństwo i produkcję żywności, bezpieczeństwo wewnętrzne, filologię angielską i dwujęzykowe studia dla tłumaczy, pedagogikę, marketing internetowy, zarządzanie, turystykę i rekreację oraz wychowanie fizyczne. Uczelnia oferuje także 14 kursów podyplomowych. W ciągu 25 lat krośnieńska uczelnia zawodowa wykształciła 16,3 tys. absolwentów.

PANS w Krośnie zatrudnia 297 pracowników, w tym 201 nauczycieli akademickich i 97 pracowników administracji. W grupie nauczycieli jest 44 samodzielnych pracowników nauki, w tym 14 profesorów tytularnych i 30 prof. uczelni. Stopień doktora ma 94 nauczycieli, a magistra 63. Jako podstawowe miejsce pracy traktuje PANS 124 nauczycieli akademickich. Ponadto ok. 150 innych nauczycieli akademickich pracuje na umowach cywilnoprawnych; 50 z nich to wykładowcy ze sfery biznesu.

Strukturę PANS w Krośnie tworzą 3 instytuty: Humanistyczny (3 zakłady: Pedagogiki, Filologii Angielskiej i Studiów Dwujęzykowych), Zdrowia i Gospodarki (11 zakładów: Pielęgniarstwa, Położnictwa, Ratownictwa Medycznego, Produkcji i Bezpieczeństwa Żywności, Zielarstwa, Inżynierii Jakości, Zarządzania, Marketingu, Wychowania Fizycznego, Turystyki i Rekreacji) oraz Politechniczny (5 zakładów: Mechaniki i Budowy Maszyn, Inżynierii Produkcji i Środowiska, Informatyki, Budownictwa, Automatyki i Robotyki).

Uczelnia dysponuje 4 kampusami. W samym centrum znajduje się kompleks czterech budynków, w tym XVII-wieczny obiekt dawnego Kolegium Jezuickiego – to Kampus Humanistyczny, choć oprócz kierunków typowo humanistycznych jest tam także zlokalizowane Monoprofilowe Centrum Symulacji Medycznej oraz zakłady Budownictwa, Energetyki i Pielęgniarstwa. Na terenie dawnej szkoły rolniczej w Suchodole mieści się Kampus Techniczny. W czterech budynkach znajduje się tam m.in. sześć laboratoriów: odnawialnych źródeł energii, badań elementów i konstrukcji inżynierskich, inżynierii drogowej, górnictwa i geotechniki, oceny jakości produktów rolnych i żywności oraz Laboratorium Zielarstwa. W Kampusie Politechnicznym przy ul. Żwirki i Wigury znajduje się 18 laboratoriów i pracowni oraz Dom Studencki z 50 miejscami w pokojach dwuosobowych z łazienkami i pełnym zapleczem socjalnym. No i w końcu Kampus dydaktyczno-sportowy przy ul. Wyspiańskiego, gdzie w czterech budynkach kształcą się informatycy oraz znajduje się zespół obiektów sportowych. Uczelnia posiada też zabytkowe kamienice w samym rynku. Pod numerem 1 znajduje się rektorat z dobudowaną Biblioteką Główną. Pod numerami 5 i 6 aktualnie powstaje Centrum Komunikacji Języków Obcych, w tym 11 pomieszczeń dydaktycznych, Dom Studenta dla 24 osób. Ciekawą posiadłością uczelni jest zabytkowy drewniany dom rodzinny prof. Stanisława Pigonia w Komborni, znany m.in. z jego książki Z Komborni w świat. Krośnieńska PANS to bodaj jedyna uczelnia polska, która posiada na własność dom swojego patrona. Obiekty, którymi dysponuje uczelnia, mają łącznie powierzchnię ok. 20 tys. m2.

Biblioteka Główna ma powierzchnię 1290 m2, z czego 570 m2 stanowią magazyny. W czytelniach znajdują się miejsca dla 120 użytkowników, a w sali konferencyjno-szkoleniowej dla 67 osób. Zbiory biblioteczne liczą prawie 90 tys. woluminów, w tym 6,2 tys. jednostek zbiorów specjalnych. Biblioteka prenumeruje 91 tytułów czasopism i dysponuje dostępem do 27 baz danych.

Krośnieńska PANS współpracuje z 42 uczelniami z 19 krajów, najwięcej partnerów ma w Turcji (12). W ubiegłym roku powołała Wydawnictwo Naukowe Pigonianum, które publikuje serie wydawnicze Prace Naukowo-Dydaktyczne oraz Bibliotheca Pigoniana, a także roczniki „Studia Pigoniana” i „Herbalism” – zielarstwo jest unikatowym kierunkiem, realizowanym w Krośnie we współpracy z Uniwersytetem Przyrodniczym we Wrocławiu. Uczelnia wydaje też popularny kwartalnik „Porady na Zdrowie”.

Studenckie Koło Naukowe Rotor zbudowało pojazd „Piła”, który w zawodach Shell Eco-marathon 2023 we Francji pokonał na jednym litrze paliwa 1048 km. Studenci PANS mają też ogromne sukcesy sportowe. Uczelniana drużyna siatkarek sześciokrotnie zdobyła złoty medal na Akademickich Mistrzostwach Polski.