Fot. UJ
HAGA Prof. Piotr Hofmański, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, został wybrany na prezesa Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. Pracuje w tym sądzie od 2014 roku, a wcześniej był sędzią Sądu Najwyższego. Jest pierwszym Polakiem zasiadającym w MTK. W latach 1991–2002 kierował Zakładem Prawa Karnego na Uniwersytecie w Białymstoku, a od 2003 r. jest kierownikiem Katedry Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji UJ. Jego zainteresowania badawcze dotyczą sprawności postępowania karnego, ochrony praw jednostki w procesie karnym, a także stosowania środków przymusu. Jest autorem i współautorem blisko 300 publikacji naukowych. MTK działa od 2002 r., jest stałym sądem powołanym do sądzenia pojedynczych osób oskarżanych o popełnienie najcięższych zbrodni, takich jak ludobójstwo, zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko ludzkości.
Fot. MIBMiK
HEIDELBERG/WARSZAWA Prof. Marta Miączyńska, dyrektor Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej, weszła w skład Rady European Molecular Biology Organization. To organ zarządzający organizacji odpowiedzialny za jej rozwój. Składa się z 15 członków powoływanych na trzyletnią kadencję. Obecnym szefem Rady jest Szwajcar Michal N. Hall. EMBO zrzesza blisko 2 tys. wybitnych naukowców zajmujących się biologią molekularną. Od 2006 roku EMBO przyznaje Installation Grants, które mają przyczynić się do zwiększania poziomu internacjonalizacji na europejskich uczelniach oraz mobilności kadry akademickiej. Otrzymało je już 28 polskich naukowców, w tym 3 w tym roku: dr hab. Kinga Kamieniarz-Gdula (UAM), dr Piotr Gerlach (Międzynarodowy Instytut Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN), dr Michał Wandel (Instytut Biochemii i Biofizyki PAN). Inne formy pomocy EMBO dla naukowców to: Fellowships, Young Investigators, Global Investigators, Courses & Workships, Lecture Grants i Travel Grants. EMBO przyznaje też nagrody: Women in Science Award oraz najważniejszą – Gold Medal. Od 1986 otrzymało go 40 naukowców, w tym 16 z Wielkiej Brytanii; wśród laureatów nie ma żadnego badacza z Polski.
Fot. PG
DNIEPR/ŁÓDŹ Prof. Jan Awrejcewicz z Politechniki Łódzkiej otrzymał tytuł doktora honoris causa Dnieprowskiej Państwowej Akademii Budownictwa i Architektury na Ukrainie. Uroczystość nadania godności odbyła się online. Prof. Awrejcewicz kieruje Katedrą Automatyki, Biomechaniki i Mechatroniki na Wydziale Mechanicznym. Prowadzi badania związane z mechaniką, matematyką stosowaną, biomechaniką, automatyką i fizyką. Jego dorobek naukowy obejmuje m.in. ponad 850 publikacji w czasopismach, 54 monografie, 2 podręczniki, 33 redakcje zbiorów prac i 22 książki pokonferencyjne. Jest członkiem Rady Doskonałości Naukowej. Był dwukrotnym laureatem Nagrody Alexandra von Humboldta. To jego 6 tytuł d.h.c. Ukraińska uczelnia kształci studentów na siedmiu wydziałach, w tym na Mechanicznym, z którym współpracuje PŁ.
Fot. UAM
POZNAŃ Senat Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza nadał tytuł doktora honoris causa prof. Jean-Marie Lehnowi (na fot. w środku), laureatowi Nagrody Nobla w dziedzinie chemii w 1987 roku. Dostał ją za stworzenie chemii supramolekularnej, kluczowej dla rozwoju nanonelektroniki i nanotechnologii dziedziny, zajmującej się zdolnością cząsteczek chemicznych do tworzenia bardziej złożonych struktur o kontrolowanych właściwościach. W budowanym od podstaw laboratorium uniwersyteckim w Strasburgu prowadził studia nad rozpoznawaniem kationów nieorganicznych i organicznych przez syntetyczne receptory zwane kryptandami. Na podstawie wyników tych badań uznał, że należy wprowadzić nowy system interpretacyjny dla procesów biologicznych i złożonych układów chemicznych, uwzględniający dynamikę oddziaływań międzycząsteczkowych typu gość-gospodarz. Naukowiec jest również laureatem Medalu za Zasługi dla UAM.
ZAMOŚĆ Grupa posłów PiS wniosła do Sejmu projekt ustawy o utworzeniu Akademii Zamojskiej. Ma to być „uczelnia nowego typu nawiązująca do tradycyjnych wartości szkół wyższych, łącząca naukę, edukację i wychowanie, a przez to promieniować dobrą energią na region, kraj i zagranicznych sąsiadów”. To kolejna próba reaktywacji Akademii. Założona w 1594 roku przez Jana Zamoyskiego była trzecią uczelnią w Rzeczpospolitej (po Akademii Krakowskiej i Wileńskiej). W 1784 roku Austriacy zlikwidowali uczelnię, która teraz, po blisko 250 latach, może powrócić na akademicką mapę Polski. Według projektu, którego wnioskodawcą jest poseł Sławomir Zawiślak, AZ powstanie na bazie Uczelni Państwowej im. Szymona Szymonowica. Obecnie na 9 kierunkach pierwszego stopnia kształci się w niej blisko tysiąc osób. Pod nowym szyldem miałaby działać już od 1 września tego roku.
Fot. PŚk
KIELCE W wyniku porozumienia Politechniki Świętokrzyskiej i Uniwersytetu Jana Kochanowskiego z Głównym Urzędem Miar na obu kieleckich uczelniach zostanie uruchomiony wspólny kierunek metrologia. Kształcenie rozpocznie się w październiku 2022 roku. Studiować będzie mogło 15–30 osób w jednym roczniku. Umowa zakłada także wspólne projekty naukowo-badawcze oraz zaangażowanie GUM w program kształcenia, zintensyfikowanie oferty studenckich staży, a także wsparcie przy realizacji prac dyplomowych i naukowych. Najzdolniejsi absolwenci mogą liczyć na zatrudnienie w GUM. W Kielcach powstaje właśnie Świętokrzyski Kampus Laboratoryjny GUM. Inwestycja złożona z 6 laboratoriów ma zostać oddana do użytku w 2024 roku. Koszt budowy wynosi 220 mln zł.
Fot. UG
GDAŃSK Dwie pełnowymiarowe hale sportowe do gry w piłkę ręczną, futsal, siatkówkę, koszykówkę, trybuny na ponad 500 widzów, sala fitness, siłownia, ścianka do wspinaczki, stadion piłkarski i boisko ze sztuczną trawą, korty tenisowe, bieżnia 4-torowa z nawierzchnią poliuretanową – tak będzie wyglądało Centrum Sportowe Uniwersytetu Gdańskiego. Inwestycja pochłonie blisko 30 mln zł. Powstanie na kampusie oliwskim przy ul. Wita Stwosza 31/37. Do użytku oddane zostaną cztery połączone ze sobą budynki o łącznej powierzchni ponad 9 tys. m2. Nowe obiekty będą służyły także na potrzeby dydaktyki, rehabilitacji i sportu osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. AZS UG skupia 21 sekcji sportowych. W Akademickich Mistrzostwach Polski uczelnię reprezentuje ponad 500 studentów. W ostatnim cyklu UG zajął 6. miejsce.
Fot. UŁ
ŁÓDŹ Niespełna 1,5 roku od wmurowania aktu erekcyjnego oddano do użytku nową siedzibę Biobanku Uniwersytetu Łódzkiego przy ul. Pomorskiej. Inwestycja kosztowała 10 mln zł. Do tej pory placówka funkcjonowała pod dwoma adresami Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska: przy ul. Banacha i Pilarskiego. Powierzchnia nowego budynku wynosi 700 m2. Jego „serce” stanowią laboratoria do przygotowywania i przechowywania materiału biologicznego (tam znajdują się zamrażarki, w których utrzymuje się temperaturę poniżej –80°C) oraz Big Data (w tym pracownie biologii molekularnej i sekwencjonowania nowej generacji). W Biobanku przechowywane będą genomy i egzomy Polaków ze wszystkich rejonów Polski. Placówka, jako pierwsza w kraju, stała się częścią Europejskiego Archiwum Genomów, dzięki czemu instytucje naukowe będą mogły bezpłatnie skorzystać z udostępnionych sekwencji genomowych Polaków przy realizacji projektów badawczych. W planach jest budowa nowoczesnego, wysoko wydajnego centrum digitalizacji genomów. Biobank działa przy Katedrze Biofizyki Molekularnej UŁ.
ELBLĄG Centrum Kompetencji Społecznych powstanie w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Elblągu. W ramach inwestycji o ok. 1200 m2 powiększony zostanie budynek PWSZ przy Al. Grunwaldzkiej 137. W nowej części powstaną: laboratorium modelowania 3D wraz z pracownią skanowania obiektów rzeczywistych; laboratorium budowy, programowania i badania dronów; pracownia robotyki i mechatroniki; pracownia Internetu Rzeczy; pracownia programowania urządzeń mobilnych; pracownia eksperymentów z materiałami. Ponadto powstanie specjalistyczna pracownia studenckich aktywności społecznych, w której studenci będą zdobywali i pogłębiali wysoko cenione przez pracodawców tzw. kompetencje miękkie. Projekt obejmuje również uczelniany obiekt przy ul. Zacisze 12, którego część pomieszczeń zostanie zaadaptowana na potrzeby laboratorium prototypowania (ok. 222 m2). Wartość inwestycji przekroczy 19 mln zł, z czego 16,2 mln to dotacja unijna. Nowe laboratoria i pracownie zostaną oddane do użytku we wrześniu 2023 r.
Fot. UPWr
WROCŁAW Pracownia symulacyjnego kształcenia weterynarzy na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu wzbogaciła się o dwa kolejne fantomy: krowy i klaczy. Obiekty kosztowały ponad 300 tys. zł. „Zwierzęta” są naturalnej wielkości, z wewnętrznymi narządami, a nawet – w przypadku krowy, która jest cielna – z cielakiem, zostały sprowadzone z Kanady. Będą służyć studentom weterynarii w zajęciach praktycznych, m.in. do nauki trudnego porodu, badania rektalnego, pobierania krwi, iniekcji i punkcji jamy otrzewnowej. Zanim takie procedury wykonają na żywych zwierzętach, mogą ćwiczyć na gumowych fantomach. Spośród uczelni kształcących weterynarzy to właśnie UPWr dysponuje największym tego typu „inwentarzem”. Na wyposażeniu jest 15 nowoczesnych fantomów: świnia, koń, krowa (także krowie i końskie zady), psy oraz kilka obiektów starszej generacji. Ponadto dwie platformy do symulacji endoskopowych pozwalają na przeprowadzenie np. gastroskopii czy bronchoskopii.
WARSZAWA Polskie Towarzystwo Matematyczne przyznało doroczne nagrody dla najlepszych matematyków. Nagrodę im. Hugona Steinhausa za całokształt dorobku w dziedzinie zastosowań matematyki otrzymała prof. Małgorzata Bogdan z Instytutu Matematyki Uniwersytetu Wrocławskiego. Głównym obszarem jej zainteresowań jest redukcja wymiaru w dużych zbiorach danych i zastosowania do analizy danych genetycznych. Laureatem Nagrody im. Stefana Banacha został prof. Jerzy Weyman z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uhonorowano go za cykl prac z algebry dotyczących teorii syzygii oraz teorii półniezmienników reprezentacji kołczanów. Z kolei wręczana co dwa lata Nagroda im. Samuela Dicksteina trafiła w ręce dr Danuty Ciesielskiej z Instytutu Historii Nauki PAN im. L. i A. Birkenmajerów. Doceniono ją za bardzo aktywną i wytrwałą działalność oraz dorobek w badaniach nad historią matematyki, edukacji matematycznej i popularyzacji matematyki.
Fot. Bartosz Proll
LUBLIN UMCS i Asseco Data Systems SA podpisały porozumienie o współpracy. Dotyczyć ona będzie m.in. realizacji projektów naukowych, wdrożeniowych, edukacyjnych czy społecznych w takich obszarach, jak: rozwój zastosowań VR, nowe rozwiązania w zakresie cyberbezpieczeństwa oraz tworzenie nowoczesnych rozwiązań informatycznych dla szkolnictwa wyższego. Firma udzieli też wsparcia autorom prac licencjackich i magisterskich, przewodów doktorskich w obszarze informatyki, a także przy realizacji doktoratów wdrożeniowych. Asseco Data Systems tworzy zaawansowane rozwiązania informatyczne i dostarcza systemy IT dla wielu branż: edukacyjnej, finansowej, ubezpieczeniowej, usługowej, a także sektora administracji samorządowej. Spółka współpracuje z ponad 800 ekspertami w 15 lokalizacjach w Polsce. UMCS jest jedną z ponad 50 uczelni w Polsce, z którymi firma kooperuje.
Fot. PWSZ
CHEŁM W PWSZ w Chełmie otwarto Monoprofilowe Centrum Symulacji Medycznej. Inwestycja pochłonęła 2,5 mln zł. Powstała w celu podniesienia jakości umiejętności praktycznych studentów I stopnia kierunku pielęgniarstwo. Do ich dyspozycji oddano sale: symulacji wysokiej wierności; do prowadzenia czynności resuscytacyjnych w zakresie ALS; do prowadzenia czynności resuscytacyjnych w zakresie BLS; do ćwiczeń umiejętności pielęgniarskich; do ćwiczeń umiejętności technicznych; pomieszczenie kontrolne oraz salę egzaminacyjną OSCE (Objective Structured Clinical Examination). Pracownie pielęgniarskie wyposażone zostały w zaawansowane technologicznie symulatory pacjenta (m.in. do intubacji dotchawiczej, wentylacji zastępczej, wkłucia dożylnego), najnowszy niezbędny sprzęt medyczny oraz system audio-wideo do rejestracji sesji symulacyjnych. Centrum to część Instytutu Nauk Medycznych, którego budowa rozpoczęła się na początku tego roku. Trzykondygnacyjny gmach o powierzchni 4 tys. m2 będzie kosztował 32 mln zł.
Fot. KPN
WARSZAWA Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego jest jednym z partnerów Kampinoskiego Parku Narodowego w kompleksowym projekcie ochrony mokradeł w Puszczy Kampinoskiej. To kontynuacja realizowanego w latach 2013–2019 projektu „Kampinoskie Bagna”, w którym zbudowano ponad 40 obiektów małej retencji. Tym razem działania będą się skupiać na trzech obszarach położonych w środkowej i zachodniej części Parku. Zaplanowano m.in. budowę progów na kanałach Łasica, Zaborowskim i Ł-9, oczek wodnych, unaturalnienie ponad 8 tys. metrów kanałów, odtworzenie ekstensywnej gospodarki rolnej na 108 ha łąk, zwalczanie gatunków inwazyjnych, namnażanie i wsiedlanie chronionych ślimaków, płazów oraz budowę platform gniazdowych dla bociana czarnego i ptaków drapieżnych.
Fot. Archiwum
BIAŁYSTOK Naukowcy Politechniki Białostockiej we współpracy z Wojskowym Centralnym Biurem Konstrukcyjno-Technologicznym stworzą unikalne urządzenie zasilające myśliwce wielozadaniowe F35. Będzie posiadało cechy niespotykane w urządzeniach dostępnych obecnie na rynku. Do uruchamiania samolotów, szczególnie tych o dużym poborze mocy, służą zasilacze naziemne. Działają jak wielkie mobilne akumulatory. Inżynierowie z PB zbudują prototyp zasilacza, którego idea opiera się na przekształceniu istniejącego w sieci napięcia zmiennego na stałe i to o potężnej mocy. Urządzenie będzie zasilane trzema rodzajami napięć dostępnych na świecie, które będzie zamieniało je na dwa rodzaje napięć prądu stałego – 28 V albo 270 V. Będzie obsługiwać dużą liczbę statków powietrznych, nawet w trudnych warunkach. Projekt o wartości ponad 9,5 mln zł otrzymał dofinansowanie z NCBR.
Fot. GUMed
GDAŃSK Karol Steckiewicz z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego jako trzeci w Polsce uzyskał stopień doktora nauk medycznych jeszcze przed ukończeniem studiów. Kształci się na VI roku kierunku lekarskiego. Do tej pory osiągnięciem takim mogli się pochwalić: Mateusz Hołda z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego (2017 r.) oraz Agata Gabryelska z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi (2019). Steckiewicz, który pracę doktorską (Wpływ modyfikacji mikrocząstek i nanocząstek na ich aktywność cytotoksyczną i właściwości przeciwbakteryjne w badaniach in vitro) obronił z wyróżnieniem, kierował już 3 grantami naukowymi oraz jednym edukacyjnym. Opublikował jako pierwszy autor 5 artykułów w czasopismach z tzw. listy filadelfijskiej oraz 2 rozdziały w książkach. Odbył dwa staże zagraniczne na Uniwersytecie Cambridge w zespole prof. Stefana Marciniaka. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego i Polskiego Towarzystwa Biochemicznego.
WARSZAWA Piętnaście uczelni zawodowych, które mogą się pochwalić najlepszymi wynikami swoich absolwentów na rynku pracy, otrzyma wsparcie finansowe w wysokości 1 mln zł na doskonalenie jakości procesu kształcenia. W trzeciej odsłonie projektu „Dydaktyczna Inicjatywa Doskonałości” znalazły się dwie uczelnie – z Kalisza i Tarnobrzega – które po raz pierwszy otrzymały pieniądze z tej inicjatywy oraz cztery – z Oświęcimia, Gniezna, Koszalina i Legnicy – które otrzymały wsparcie w każdym z dotychczasowych konkursów. Ponadto środki trafią do Nysy, Sanoka, Gorzowa Wielkopolskiego, Jarosławia, Białej Podlaskiej, Piły, Głogowa, Wałcza i Włocławka. Środki mogą być wydane np. na zakup pomocy dydaktycznych, zatrudnienie praktyków w uczelniach, stypendia dla studentów, kursy i szkolenia podnoszące kompetencje kadry dydaktycznej, modernizację laboratoriów itp. Uczelnie w konkursie DID są wyłaniane na podstawie wybranych wskaźników systemu Ekonomicznych Losów Absolwentów.
Fot. Andrzej Romański
TORUŃ/WARSZAWA Z udziałem naukowców z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Uniwersytetu Warszawskiego zainaugurowała działalność największa w Europie sieć koordynująca badania astronomiczne – OPTICON-RadioNet Pilot. Łączy ona dotychczasowe projekty: OPTICON (obserwacje w zakresie widzialnym) i RadioNet (obserwacje w zakresie radiowym). Nowe przedsięwzięcie ma na celu rozwój tzw. astronomii wieloaspektowej, obejmującej nie tylko badania w szerokim zakresie promieniowania elektromagnetycznego, ale także fale grawitacyjne, promieniowanie kosmiczne i neutrina. Wypracowane zostaną standardy obserwacji nieba i analizy danych zarówno dla teleskopów optycznych, jak i radioteleskopów. Program zadba również o rozwój młodego pokolenia badaczy, umożliwiając im zdobywanie cennego doświadczenia w obserwacjach za pomocą różnych instrumentów. Projektem o wartości 15 mln euro kierują francuski CNRS, Uniwersytet Cambridge i Instytut Radioastronomii im. Maxa Plancka. Współpraca obejmuje 37 instytucji z 15 krajów europejskich, Australii i Południowej Afryki.
PŁOCK W płockiej filii Politechniki Warszawskiej uruchomiono Centralne Laboratorium Mechaniki i Budownictwa. Inwestycja na Wydziale Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii kosztowała blisko 5 mln zł. Na wyposażeniu znajdują się m.in. mikroskop elektronowy z modułem do pomiaru topografii oraz modułem do identyfikowania składu chemicznego, zintegrowany system pomiarowy laserowej anemometrii Dopplera, hamownia silnikowa, reometr z termostatem, mikroskop metalograficzny z kamerą cyfrową. Sprzęt zostanie wykorzystany m.in. do: badań materiałów konstrukcyjnych ze szczególnym uwzględnieniem trwałości eksploatacyjnej powłok ochronnych; badań eksploatacyjnych systemów fotowoltaicznych; badania i matematycznego modelowania procesu oprysku roślin; badań z zakresu eksploatacji silników z zapłonem iskrowym i samoczynnym oraz wpływu dodatków do paliw płynnych na pracę tych silników; badań technologii kształtowania elementów maszyn i urządzeń.
Fot. UWr
WROCŁAW Prof. Krzysztof Ruchniewicz, dyrektor Centrum Studiów Niemieckich i Europejskich im. Willy’ego Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego, otrzymał z rąk premiera Saksonii medal upamiętniający 30 rocznicę Pokojowej Rewolucji i Zjednoczenia Niemiec. Prof. Ruchniewicza doceniono za szczególne zasługi dla relacji polsko-niemieckich i zaangażowanie obywatelskie. Od wielu lat współpracuje z uniwersytetami w Dreźnie i Lipsku. Zasiadał w radzie naukowej Hannah-Adrendt-Institut w Dreźnie. Uczestniczył w licznych projektach naukowych i edukacyjnych z partnerami z Saksonii. Jest współwydawcą czasopisma popularnonaukowego o Śląsku „Silesia Nova”, które ukazuje się w Dreźnie.
Fot. UKSW
WARSZAWA Badacze z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego opracowali podręcznik do inwentaryzacji polskich cmentarzy i nagrobków poza granicami kraju. Dzielą się w nim metodologią prowadzenia prac na cmentarzach, podpowiadają, jak prowadzić inwentaryzację, prezentują typy nagrobków i grobowców oraz materiałów, z jakich je wykonywano. W publikacji znalazły się też wskazówki, jak mierzyć i sporządzać mapy cmentarzy, przygotowywać plany architektoniczne, a także jak wykonywać fotografie dokumentacyjne. Podręcznik wzbogacają liczne fotografie i rysunki. Podręcznik wydany przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA wkrótce zostanie przetłumaczony na język ukraiński. Jego autorami są dr hab. Anna Czyż, prof. UKSW i dr Bartłomiej Gutowski. IHS UKSW od 1998 roku prowadzi zakrojone na szeroką skalę badania nad polskimi nekropoliami znajdującymi się na obszarze dzisiejszej Litwy i Ukrainy, a także w USA.
Opracował Mariusz Karwowski
Współpraca: Piotr Burda, Jolanta Cianciara, Ewa Chojnacka, Katarzyna Dominiak, Magdalena Drwal, Karolina Duszczyk, Izabela Koptoń-Ryniec, Agnieszka Książkiewicz, Elżbieta Michalak-Witkowska, Joanna Puškar, Andrzej Romański, Tomasz Sikora, Krzysztof Szwejk, Joanna Śliwińska, Paweł Śpiechowicz, Aleksandra Toczydłowska
Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych i instytucji otoczenia nauki.
Więcej aktualności na naszej stronie internetowej www.forumakademickie.pl
oraz na naszych profilach na Facebooku i na Twitterze
