Opublikowano właśnie projekt rozporządzenia określającego wielkości tzw. tunelu, czyli ograniczeń maksymalnego spadku lub wzrostu (rok do roku) wartości subwencji na utrzymanie potencjału dydaktycznego i badawczego dla instytucji szkolnictwa wyższego i nauki. To mechanizm, zgodnie z którym dany podmiot nie może otrzymać subwencji ani poniżej, ani powyżej progu określonego względem wartości z poprzedniego roku. Wysokość widełek każdego roku określa minister nauki w rozporządzeniu. W tym roku po raz pierwszy wartości zostały zróżnicowane w zależności od typu instytucji naukowej.
W ubiegłym roku „tunel” miał rozpiętość od 100 do 106%. Oznacza to, że żadna instytucja naukowa, niezależnie od tego, jaką subwencję wyliczono na podstawie algorytmu, nie mogła dostać poniżej 100% subwencji za rok 2023, ale też powyżej 106%, o ile algorytm wskazał wartość przekraczającą 106% subwencji z roku 2023.
Zgodnie z najnowszym projektem rozporządzenia, w przypadku dziesięciu laureatów programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza pojemność „tunelu” pozostanie bez zmian, czyli wyniesie 100–106% wysokości subwencji z roku ubiegłego. Dla pozostałych uczelni publicznych dolna granica wyniesie 100%, a górna 105%, co oznacza ograniczenie wzrostu subwencji o punkt procentowy w stosunku do wartości z ubiegłego roku. Ministerstwo Nauki specjalne potraktowanie laureatów programu IDUB uzasadnia następująco: „Z uwagi na fakt, że [uczelnie IDUB] tworzą grono wiodących polskich uczelni, działalność których jest ukierunkowana na modernizację i integrację z globalnym systemem szkolnictwa wyższego i nauki, uznano za zasadne zastosowanie górnej wartości tunelu 106% (jak w roku poprzednim, a nie 105%) w celu wsparcia tych uczelni, które osiągają najwyższe parametry w swojej działalności dydaktycznej i badawczej”.
Subwencja instytutu PAN i instytutu międzynarodowego nie będzie mogła być niższa niż 100% i wyższa niż 110% (w 2024 r. widełki wynosiły od 100 do 106%). Dla nowo utworzonych instytutów, nie posiadających jeszcze kategorii naukowej w żadnej z dyscyplin naukowych lub artystycznych, bądź tych, które mają kategorię C, górną granicę ustalono na poziomie nie wyższym niż 100% subwencji (dolnej granicy nie ustalono). Natomiast do niepublicznych uczelni akademickich oraz instytutów badawczych stanowiących grupę podmiotów nienależących do sektora finansów publicznych, podobnie jak w roku 2024, zastosowano wartości graniczne 95–110%. Ministerstwo większą rozpiętość widełek uzasadnia tym, że dla niepublicznych uczelni akademickich oraz instytutów badawczych spoza sektora publicznego subwencja na utrzymanie i rozwój potencjału badawczego nie stanowi głównego źródła finansowania ich działalności (w przeciwieństwie do jednostek sektora finansów publicznych), a jedynie ma na celu dofinansowanie działalności badawczej, w szczególności kształcenia doktorantów w szkołach doktorskich i prowadzenia badań naukowych.
Do podziału w formie subwencji na rok 2025 MNiSW dysponuje kwotą 22 mld 305 mln zł. Oznacza to, że w porównaniu z rokiem 2024 rośnie ona o ponad 4,4 mld zł, czyli o 24,8%.
MK
