logo
FA 2/2024 informacje i komentarze

Wydarzenia

Ruszył maraton wyborczy

Wydarzenia 1

POLSKA Rozpoczęły się wybory rektorów na kadencję 2024–2028. Poznaliśmy już czterech nowych sterników uczelni. W Państwowej Akademii Nauk Stosowanych im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu zarządzać będzie dr n. hum. Beata Rejman, żona dotychczasowego rektora. Akademią Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach pokieruje prof. Andrzej Małecki (na fot.), AWF w Poznaniu prof. Jacek Zieliński, a AWF we Wrocławiu dr hab. Tadeusz Stefaniak. W kolejnych pięciu uczelniach doszło do reelekcji, w wyniku której w fotelu rektora pozostaną: dr Dariusz Skalski (ANS w Wałczu), prof. Paweł Cięszczyk (AWFiS Gdańsk), prof. Piotr Stepnowski (Uniwersytet Gdański), dr hab. Donat Mierzejewski (ANS w Pile), prof. Piotr Ponikowski (Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu). Wybory odbywają się w tym roku we wszystkich 131 publicznych uczelniach.

NCBR znów przy nauce

WARSZAWA Minister nauki ponownie sprawuje nadzór nad Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. To powrót do sytuacji sprzed sierpnia 2022 roku. W efekcie pozwoli to na sprawne i skuteczne realizowanie przez NCBR zadań z zakresu polityki naukowej państwa, takich jak zarządzanie strategicznymi programami badań naukowych i prac rozwojowych, pobudzanie inwestowania przez przedsiębiorców w działalność naukową czy wspieranie komercjalizacji wyników badań naukowych lub prac rozwojowych oraz innych form ich transferu do gospodarki. NCBR będzie także musiało uzyskać zgodę szefa resortu nauki na powoływanie m.in. spółek czy obejmowanie oraz nabywanie udziałów i akcji. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją wykonawczą, która realizuje politykę naukową i innowacyjną Polski. Zostało utworzone w 2007 roku. Od sierpnia 2022 r. nadzór nad jednostką sprawował minister rozwoju regionalnego.

Nowy szef Rady NAWA

Wydarzenia 2

Fot. NAWA

WARSZAWA Politolog dr Bartłomiej Nowak został przewodniczącym Rady Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Był prezesem Grupy Uczelni Vistula (2020–22), szefem Katedry Stosunków Międzynarodowych AFiB Vistula (2014–2017), a także dyrektorem wykonawczym Centrum Stosunków Międzynarodowych (2010–2013). Przewodniczy Radzie Programowej Stowarzyszenia Narodów Zjednoczonych w Polsce (UNAP). Obok niego minister nauki powołał do Rady NAWA dr. hab. Adama Gendźwiłła. Rada jest jednym z dwóch (obok dyrektora) organów Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Do jej zadań należy przygotowywanie propozycji wieloletnich kierunków działań i rozwoju agencji, opiniowanie sprawozdań z jej działalności, a także dokonywanie okresowej oceny realizacji planów działania. We współpracy z MNiSW gremium aktywnie włączy się również w prace nad krajową strategią umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego.

Przekonać rynek

Wydarzenia 3

Fot. Arch. prywatne

POZNAŃ Dr hab. inż. Krzysztof Fic z Politechniki Poznańskiej został laureatem grantu ERC Proof of Concept. Na realizację 18-miesięcznego projektu otrzymał 150 tys. euro. To kontynuacja otrzymanego w 2017 roku ERC Starting Grant, pierwszego w Polsce realizowanego na uczelni o profilu technicznym. Miał pomóc w zrozumieniu mechanizmów starzenia elektrod węglowych, interakcji na granicy faz elektroda/elektrolit, jak również opracowaniu systemu magazynowania energii, w którym odkryte i opisane procesy starzenia zachodziłyby znacznie wolniej. Rezultaty okazały się na tyle interesujące, że zdecydowano się na zbadanie ich potencjału komercyjnego. Teraz poznański naukowiec będzie próbował przekonać rynek magazynów energii do atrakcyjności swojego rozwiązania – nowoczesnego kondensatora elektrochemicznego, cechującego się wysoką energią i mocą właściwą oraz dużą trwałością cykliczną. To już 80 grant ERC, który trafił do Polski. Na tę liczbę składa się: 45 Starting Grants, 18 Consolidator Grants, 9 Advanced Grants, 7 Proof of Concept Grants i 1 Synergy Grant.

Trzy granty instalacyjne

Wydarzenia 4

Fot, MIBMiK

Wydarzenia 5

Fot. IMol

BRUKSELA Troje Polaków otrzymało prestiżowe granty Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej. Dzięki EMBO Installation Grant własne niezależne laboratoria utworzą dwie badaczki Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie: dr Ewelina Małecka-Grajek (bada zależności między procesami zachodzącymi w środowisku bakterii) i dr Aleksandra Kołodziejczyk (zajmuje się rolą mikroflory w progresji chorób wątroby) oraz dr Maciej Cieśla z Międzynarodowego Instytutu Mechanizmów i Maszyn Molekularnych Polskiej Akademii Nauk (bada molekularne podłoże przemiany komórek macierzystych w nowotworowe). Wszyscy dostaną po 50 tys. euro rocznie na okres 3–5 lat, oprócz tego mogą ubiegać się również o dodatkowe finansowanie w wysokości do 10 tys. euro rocznie. Od 2006 roku EMBO przyznała już 147 Installation Grants, z czego 34 polskim naukowcom.

Heweliusze dla anglisty i chemiczki

Wydarzenia 6

Fot. Marcel Jakubowski

GDAŃSK Po raz 36 przyznano Nagrody Naukowe Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza. W tym roku otrzymali je uczeni z Uniwersytetu Gdańskiego: anglista prof. Artur Blaim za badania konstrukcji i sposobów funkcjonowania utopijnych modeli świata w literaturze, kulturze i życiu społecznym oraz oceanografka i chemiczka prof. Hanna Mazur-Marzec za identyfikację metabolitów mikroorganizmów i określenie ich znaczenia środowiskowego oraz potencjału biotechnologicznego i medycznego. Popularne „Heweliusze”, zwane też Pomorskimi Noblami, wręczane są od 1987 roku. Trafiły już w ręce 57 osób, reprezentantów gdańskiego środowiska naukowego w dowód uznania za ich wybitne osiągnięcia. Laureaci otrzymują dyplom, statuetkę Heweliusza autorstwa prof. Jana Szczypki oraz 20 tys. zł.

Na rzecz obcokrajowców

Wydarzenia 7

Fot. Perspektywy

POZNAŃ Prof. Andrzej Jajszczyk z AGH został uhonorowany specjalną nagrodą „Distinguished Star” przyznawaną przez „Perspektywy” w konkursie „Gwiazdy Umiędzynarodowienia” programu „Study in Poland” za zasługi dla umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego i nauki. Gwiazdami Umiędzynarodowienia zostali ponadto: prof. Jerzy Duszyński (Polska Akademia Nauk), Tomasz Orłowski (Krakowska Akademia Andrzeja Frycza Modrzewskiego), prof. Bogusława Drelich-Skulska (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu), dr hab. Paweł Kaczmarczyk (Uniwersytet Warszawski), dr Katarzyna Świerk (Uniwersytet Gdański), prof. Krzysztof Walkowiak (Politechnika Wrocławska), Olga Vakhrina (Politechnika Poznańska), Katarzyna Specjalska (SGGW). Poznaliśmy także laureatów konkursu INTERSTUDENT: studia lic. – Illia Podorov z Ukrainy (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie), studia mgr – Heybat Naghiyev z Azerbejdżanu (UW), doktorat – Waheed Adewale Rasaq z Nigerii (UPWr). Nagrody wręczono podczas konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2024” na Politechnice Poznańskiej.

Miliony dla humanistów

WARSZAWA Ponad 60,7 mln zł przyznano w ubiegłym roku laureatom konkursów Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Środki te trafiły do 37 podmiotów, w tym do 16 uczelni publicznych, 3 niepublicznych, 2 kościelnych, 4 instytutów Polskiej Akademii Nauk i 11 innych instytucji (instytucji kultury, towarzystw naukowych, fundacji i stowarzyszeń). Najwięcej otrzymały: Uniwersytet Wrocławski (5,2 mln zł), Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej (4,9 mln zł) oraz Instytut Pileckiego (4,8 mln zł). Następnie: Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie (4,7 mln zł), Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego (4 mln zł), Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk (3 mln zł), Fundacja „PRO FUTURO THEOLOGIAE” (2,6 mln zł), Akademia Zamojska (2,4 mln zł) i Uniwersytet Śląski (2,2 mln zł).

Studenccy innowatorzy

Wydarzenia 8

Fot. PŚ

KIELCE Hybrydowy układ napędowy bezzałogowego statku powietrznego o dużym udźwigu, egzoszkielet rehabilitacyjny, sposób otrzymywania biomateriału kościozastępczego w postaci hybrydowych granul, modyfikowane pochodne aminokwasowe do leczenia chorób o podłożu neurologicznym oraz wybranych zaburzeń psychiatrycznych i sposób otrzymywania hybrydowego nośnika substancji aktywnych należących do grupy leków przeciwnowotworowych – to wynalazki nagrodzone w XIV konkursie „Student-Wynalazca”. Nadesłano 123 zgłoszenia od 247 twórców z 21 uczelni. Wśród najaktywniejszych znaleźli się młodzi innowatorzy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (24 rozwiązania), Akademii Górniczo-Hutniczej (22) i Politechniki Wrocławskiej (21). Do wszystkich dotychczasowych konkursów ponad 2,9 tys. wynalazców zgłosiło już w sumie 1423 pomysły.

Pomorska stacja

Wydarzenia 9

Fot. UP

GRZMIĄCA Nowoczesna stacja badawczo-dydaktyczna dla potrzeb Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku powstanie w miejscowości Grzmiąca. Naukowcy, studenci i doktoranci zrealizują w niej swoje projekty i prace badawcze. Dla biologów miejscowe liczne wąwozy z bogatą fauną oraz florą to idealne miejsce do badań. Znajduje się tam m.in. jedno ze stanowisk w projekcie służącym opracowaniu metod zwalczania inwazyjnych gatunków obcych. Inne już prowadzone badania mają na celu zredukowanie ilości pestycydów stosowanych w rolnictwie. Obiekt zostanie wyposażony w nowoczesny sprzęt badawczy. W obiektach stacji znajdą się sale wykładowe, sala szkoleniowa, laboratorium oraz pomieszczenia gospodarcze i administracyjne. Powstaną też pokoje z łazienkami oraz wspólne zaplecze socjalne (kuchnia i jadalnia). Placówka włączy się w tworzenie sieci współpracy oraz opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych rozwiązań (inteligentnych specjalizacji) w obszarze zrównoważonego rozwoju, w tym: energetyki, rolnictwa, zarządzania i ochrony środowiska.

Rok Edukacji Ekonomicznej

Wydarzenia 10

Fot. MNiSW

WARSZAWA W Senacie zainaugurowano obchody Roku Edukacji Ekonomicznej. Ustanowiono go dla przypomnienia znaczenia ważnych dla Polski rocznic: 100-lecia reform gospodarczych Władysława Grabskiego, 100-lecia powstania polskiego złotego, 100-lecia założenia Banku Polskiego oraz Banku Gospodarstwa Krajowego, 100-lecia wydania książki Janusza Korczaka Bankructwo małego Dżeka. Będzie to także okazja do pokazania znaczenia edukacji ekonomicznej we współczesnym świecie. Inicjatywa była możliwa dzięki zaangażowaniu 6 organizacji pozarządowych od lat podejmujących wspólnie z sektorem finansowym działania w celu podniesienia poziomu świadomości związanej z finansami: Warszawskiego Instytutu Bankowości, Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, Związku Harcerstwa Polskiego, Fundacji GPW, Fundacji Młodej Przedsiębiorczości oraz Fundacji Rodziny Czepczyńskich.

Budują ekranoplan

Wydarzenia 11

Fot. PG

GDAŃSK Bezzałogowy ekranoplan, czyli samolot, który leci nisko nad wodą, wykorzystując efekt przypowierzchniowy, konstruują Politechnika Gdańska, Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego i Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych. To pierwsza tej wielkości i tego typu jednostka na świecie, a jej głównym celem ma być wsparcie działań morskich oddziałów wojska. Będzie miała napęd turbośmigłowy, uniesie się nad wodą na wysokości kilku metrów, ma ważyć maksymalnie 400 kg. Będzie sterowana zdalnie z brzegu. Prototyp powstanie do 2026 roku, a tworzony jest z włókien szklanych i węglowych z materiałem przekładkowym z innych tworzyw sztucznych. Efekt przypowierzchniowy, wykorzystywany np. przez czaple, żurawie czy pelikany, polega w tym przypadku na zwiększeniu siły nośnej samolotu poruszającego się na niewielkiej wysokości nad ziemią bądź wodą (przyjmuje się wysokość równą połowie rozpiętości skrzydła). Skrzydła wytwarzają wtedy większą siłę nośną niż podczas lotu na większej wysokości.

UMK w polarnym konsorcjum

Wydarzenia 12

Fot. Ireneusz Sobota

LONGYEARBYEN Stacja Polarna Uniwersytetu Mikołaja Kopernika na Spitsbergenie weszła w skład konsorcjum POLARIN zrzeszającego 50 partnerów posiadających światowej klasy infrastrukturę w regionach podbiegunowych. Grupuje ono m.in. arktyczne i antarktyczne stacje badawcze, statki badawcze i lodołamacze działające na obu biegunach, obserwatoria, infrastruktury danych oraz repozytoria rdzeni lodowych i osadowych. W sumie to 64 polarne infrastruktury naukowe, które przyczyniają się do zrozumienia i przewidywania wpływu zmieniającego się klimatu na: lód morski i oceany polarne, zmiany poziomu morza, stabilność i topnienie lodowców, bilans węglowy i wieloletnią zmarzlinę, ekosystemy polarne i różnorodność biologiczną, dynamikę atmosfery oraz procesy (paleo)klimatyczne. POLARIN koncentruje się na regionach, które są szczególnie narażone na zmiany klimatu, takich jak: Grenlandia, Svalbard czy Półwysep Antarktyczny.

Zobaczą niewidzialne

Wydarzenia 13

Fot. UŁ

ŁÓDŹ Pierwszy w Polsce mikroskop wyposażony w system Leica MICA WideField, który pozwala na uzyskanie bardzo czystych i dokładnych obrazów, został zainstalowany na Uniwersytecie Łódzkim. Tym samym uczelnia stała się pionierem w dziedzinie zaawansowanych technik mikroskopowych. Sprzęt jest wyposażony w moduł Thunder o bardzo wysokiej rozdzielczości. Pozwala na obserwowanie obiektów większych niż pojedyncze pole widzenia obiektywu w rozdzielczości konfokalnej, co umożliwia szczegółową wizualizację badanych próbek w osiach XYZ i ich rekonstrukcję do obrazów 3D. Automatyczne skanowanie preparatów pozwala na wykonanie dużej liczby badań przesiewowych, co jest niezbędne np. do oceny produktów leczniczych. System Leica MICA WideField pozwala nie tylko na wizualizację komórek, ale także na szybkie obrazowanie dużych fragmentów tkanek. Nowy sprzęt przyda się do kontynuacji badań nad modelem naśladującym ludzką skórę czy zastosowaniem nanocząstek w produkcji szczepionek, terapii nowotworów i chorób neurodegeneracyjnych.

Nowy dyrektor od pogody

Wydarzenia 14

Fit. MI

WARSZAWA Prof. Robert Czerniawski z Uniwersytetu Szczecińskiego (na fot. z prawej) został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowego Instytutu Badawczego. Jest siódmą osobą zawiadującą tą placówką od momentu jej powstania w 1972 roku. Jest ekologiem wód płynących i stojących, ichtiologiem oraz hydrobiologiem, a także specjalistą w zakresie transportu materii organicznej w rzekach. W pracy naukowej zajmuje się głównie wpływem antropogenicznym przekształceń zlewni i koryt rzek oraz zanieczyszczeń wód na funkcjonowanie ekosystemów wodnych i zasobów wód w dobie zmian klimatu. Sieć pomiarowo-obserwacyjna i badawcza IMGW obejmuje całą Polskę i liczy 2 tys. naziemnych punktów pomiarowych, ponad 850 stacji klimatologicznych i opadowych, ponad 850 stacji wodowskazowych, 63 stacje hydrologiczno-meteorologiczne, 3 stacje aerologiczne, 8 radarów meteorologicznych, 12 stacji detekcyjnych lokalizujących wyładowania atmosferyczne. Z instytutem związanych jest blisko 1400 specjalistów i ekspertów. IMGW podlega Ministerstwu Infrastruktury.

Polski rodzynek w EBRAINS

BELGIA Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe afiliowane przy Instytucie Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu zostało pełnoprawnym członkiem EBRAINS – nowej cyfrowej infrastruktury badawczej. Jej celem jest przyspieszenie badań nad mózgiem dzięki udostępnianiu danych, tworzeniu atlasów, modelowaniu, symulacji obliczeń o wysokiej wydajności, analizy dużych zbiorów danych, neurorobotyki, obliczeń neuromorficznych i innych. W działaniach EBRAINS, która liczy 10 członków i 45 członków stowarzyszonych, polskie jednostki nie brały do tej pory udziału. PCSS rozwija technologie symulacji obliczeniowych, uczenia maszynowego, analiz BigData, cyfrowych bliźniaków, zaawansowanej wizualizacji. Jednym z kierunków rozwoju jest rozszerzanie zakresu prowadzonych badań o zastosowanie infrastruktury superkomputerowej i sztucznej inteligencji w naukach o mózgu.

Naukowy Śląsk

Wydarzenia 15

Fot. Łukasiewicz

KATOWICE List intencyjny w sprawie powołania „Programu naukowego dla Śląska” podpisały uczelnie wchodzące w skład Konsorcjum Akademickiego „Katowice-Miasto Nauki” oraz Centrum Łukasiewicz. To kolejny element zacieśniania współpracy pomiędzy katowickimi uczelniami. Współpraca została zainicjowana staraniami o tytuł Europejskiego Miasta Nauki. Stolica Górnego Śląska, jako pierwsze miasto z Europy Środkowo-Wschodniej, dzierży tytuł właśnie w tym roku. „Program naukowy dla Śląska” ma na celu wsparcie uczestniczących w nim podmiotów szkolnictwa wyższego w doskonałości naukowej, poprzez ustanowienie mechanizmów dla jeszcze lepszego i efektywniejszego finansowania badań naukowych oraz rozwojowych. Ma być w szczególności poświęcony problemom transformacji regionu Śląska. Liderem konsorcjum jest Uniwersytet Śląski, zaś operatorem programu będzie Centrum Łukasiewicz.

Rezydencje w sieci

Wydarzenia 16

WARSZAWA Kolekcja 650 fotografii ukazujących rezydencje na kresach dawnej Rzeczypospolitej znajduje się w zbiorach Instytutu Sztuki PAN. To archiwum Romana Aftanazego. Wybitny polski historyk już w okresie międzywojennym rozpoczął dokumentowanie dworów i pałaców kresowych, gromadząc informacje od ówczesnych właścicieli i wykonując szczegółowe fotografie zabytków. Zgromadzony materiał zaprezentował w swoim monumentalnym dziele – jedenastotomowej monografii poświęconej dziejom rezydencji na Kresach Wschodnich. Kolekcja Aftanazego została zdeponowana w Zbiorach Fotografii i Rysunków Pomiarowych Instytutu Sztuki PAN w Warszawie. W ub.r. pierwsza część tego zasobu została zdigitalizowana i udostępniona online. Projekt zrealizowało Stowarzyszenie „Liber Pro Arte”.

Stypendium+ na badania podstawowe

KRAKÓW Stypendyści programu Fulbright Senior Award organizowanego przez Polsko-Amerykańską Komisję Fulbrighta po powrocie do kraju będą mogli kontynuować współpracę z naukowcami ze Stanów Zjednoczonych, dzięki finansowaniu uzyskanemu z Narodowego Centrum Nauki. To efekt porozumienia między obiema instytucjami. Możliwość taką zapowiadał już pod koniec ub.r. w wywiadzie dla internetowego serwisu FA prof. Robert Hasterok, przewodniczący Rady NCN. Program FSA umożliwia osobom zatrudnionym w polskich instytucjach akademickich i naukowych realizację samodzielnych projektów badawczych lub badawczo-dydaktycznych w instytucjach w USA. Otwarty jest dla naukowców z doktoratem, reprezentujących wszystkie dyscypliny naukowe i na każdym etapie kariery. Laureaci mogą spędzić w instytucji goszczącej od 3 do 9 miesięcy. Środki na badania otrzyma dziesięcioro stypendystów, których projekty dotyczą badań podstawowych. Na realizację programu NCN przeznaczy maksymalnie 2 mln złotych. Nabór wniosków trwa do 5 czerwca.

Wiatr im niestraszny

Wydarzenia 17

Fot. Jan Zych

KRAKÓW Laboratorium Aerodynamiki Środowiskowej powstało na Politechnice Krakowskiej. Kosztowało ponad 34 mln zł. To trzykondygnacyjny budynek o powierzchni 1665 m2, w którym będzie można testować innowacyjne rozwiązania dla energetyki wiatrowej, rynku materiałów i produktów budowlanych. Autorsko zaprojektowana infrastruktura pozwoli na prowadzenie badań z zakresu inżynierii wiatrowej, inżynierii śniegowej i inżynierii środowiska, dotyczących m.in. przewietrzania miast, transportu zanieczyszczeń, dynamicznego oddziaływania na smog, systemów wymiany i regeneracji powietrza. Kluczowym wyposażeniem są dwa duże tunele aerodynamiczne o obiegu zamkniętym, każdy wyposażony w dwie przestrzenie pomiarowe i zróżnicowany system wentylatorów (o oryginalnej konstrukcji i geometrii, wibroizolowanych, z konfuzorami i dyfuzorami).

Pochód profesorów na liście dziedzictwa

KRAKÓW Tradycyjny przemarsz profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego został wpisany na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. To pierwsza inicjatywa akademicka wśród chronionych praktyk i zwyczajów. Pierwszy pochód odbył się 7 X 1886 r. Obecnie uczestniczą w nim przedstawiciele wszystkich 16 wydziałów uczelni, a każdy profesor nosi togę o kolorze symbolizującym jego wydział. Przemarsz zamyka rektor uczelni, przed którym niesione są przez pedli najstarsze berła rektorskie w Europie. Trasa wiedzie ul. św. Anny, Plantami, uczestnicy zatrzymują się przy Collegium Novum, by złożyć wieńce pod Dębem Wolności, a następnie udają się do auli Auditorium Maximum, w którym odbywa się inauguracja nowego roku akademickiego.

Opracował Mariusz Karwowski

Współpraca: Marcin Behrendt, Kamil Dziewit, Maciej Dzwonnik, Anna Korzekwa-Józefowicz, Marcin Kowalczyk, Agata Lipczik, Magdalena Nieczuja-Goniszewska, Małgorzata Syrda-Śliwa

Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych i instytucji otoczenia nauki.

Więcej aktualności na naszej stronie internetowejwww.forumakademickie.pl

oraz na naszych profilach na Facebookui na platformie X

Wróć