Leszek Szaruga już nic nie napisze

Fot. Tomasz Czajkowski Teatr NN

Odszedł od nas 15 października. Przez 30 lat napisał dla „Forum Akademickiego” ponad 300 felietonów pod hasłem „Na marginesach nauki”; ukazywały się na ostatniej stronie miesięcznika. Ostatni napisany dla „Forum” tekst Leszka zatytułowany „Polak potrafi” ukazał się w październikowym numerze „Forum Akademickiego” dokładnie w dniu jego śmierci. Jest poświęcony znakomitemu popularyzatorowi nauki Maciejowi Kaweckiemu.

Właściwie nazywał się Aleksander Wirpsza. Jednak do redakcji trafił jako Szaruga. Poszukiwaliśmy felietonisty. Zapytałem o pomysł Grzegorza Filipa, który jeszcze nie pracował w „Forum Akademickim” (wówczas czasopismo nosiło tytuł „Przegląd Akademicki”), ale redagował stworzony przez siebie kwartalnik literacki „Kresy”. Podpowiedział mi Leszka Szarugę, który akurat miał być w Lublinie na konferencji naukowej. Spotkałem się z nim na lubelskim Zamku. Nie znał mnie, a jednak bez trudu dał się namówić na pisanie dla nas. Tak zaczęła się nasza wspólna historia na odległość, która trwała do ostatnich dni Leszka.

Profesor Aleksander Wirpsza, bo był tytularnym profesorem nauk humanistycznych, był poetą, prozaikiem, eseistą, tłumaczem poezji niemieckiej, rosyjskiej i ukraińskiej, wykładowcą uniwersyteckim związanym z Uniwersytetem Warszawskim, gdzie ukończył filozofię, a potem przez lata wykładał, i Uniwersytetem Szczecińskim, gdzie w 1992 r. po powrocie z emigracji do Polski znalazł pracę. Był laureatem Nagrody Kościelskich i nagrody literackiej „Kultury”. Posługiwał się w życiu kilkoma pseudonimami literackimi, ale ten najpowszechniej znany, którym popisywał felietony w „Forum” – Leszek Szaruga – przybrał w 1968 roku podczas buntu studenckiego, w którym uczestniczył, za co został aresztowany i wyrzucony ze studiów na UW. Pracował w antykwariacie Gebethnera i Wolffa, jako ślusarz w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontu Dźwigów Osobowych w Warszawie, jako pomoc muzealna w Muzeum Historii Miasta Stołecznego Warszawy, gdzie powstała jego pierwsza praca naukowa – bibliografia życia literackiego Warszawy za lata 1918-1926. W 1972 r. dostał pozwolenie na ponowne podjęcie studiów. W latach 70. I 80. był redaktorem pism drugiego obiegu, takich jak „Puls”, „Wezwanie”. Współpracował z sekcją polską Radia Wolna Europa i „Kulturą”, gdzie był szefem działu poezji. W latach 1987–1990 mieszkał w Berlinie Zachodnim.

Kilka lat temu zmarł przedwcześnie inny wieloletni współpracownik „Forum Akademickiego” dr Jan Kozłowski, świetny analityk, znawca akademickich imponderabiliów. Potem odszedł prof. Piotr Hübner, który latami pisywał dla nas i dla Państwa swój cykl świetnych artykułów o historii polskiej nauki. Śmierć Leszka to kolejna strata redakcji i Czytelników „Forum Akademickiego”.