WARSZAWA/LONDYN Dr hab. Paweł Gancarczyk, prof. Instytutu Sztuki PAN, został członkiem Academia Europaea. Jest absolwentem Instytutu Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1999 roku kieruje Zakładem Muzykologii IS PAN. W latach 2016–2019 był głównym wykonawcą i kierownikiem zespołu polskiego w projekcie badawczym Unii Europejskiej HERA „Sound Memories. The Musical Past in Late-Medieval and Early-Modern Europe”. Od czerwca 2019 r. prowadzi projekt NCN OPUS „Muzyka w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach: źródła, repertuar, konteksty”. Academia Europaea powstała w 1988 roku w Londynie. Gromadzi wybitnych specjalistów ze wszystkich dziedzin nauki. Jest korporacją naukowców, która doradza Komisji Europejskiej. Zrzesza obecnie ponad 4 tys. członków, w tym ponad 70 noblistów. Należy do niej blisko stu uczonych z Polski.
WARSZAWA Agencja Badań Medycznych przeznaczyła 100 mln zł na stworzenie sieci wyspecjalizowanych Centrów Wsparcia Badań Klinicznych. Spośród 30 wniosków na łączną kwotę ponad 300 mln zł wybrano dziesięciu grantobiorców: uniwersytety medyczne w Łodzi, Białymstoku, Poznaniu, Gdańsku i Wrocławiu, Wojskowy Instytut Medyczny, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Gliwicach, Narodowy Instytut Kardiologii Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Narodowy Instytut Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. dr hab. med. Eleonory Reicher. Sieć CWBK ma na celu zapewnienie jednolitego standardu realizacji badań, wysokiej jakość obsługi pacjentów oraz zwiększenie liczby komercyjnych i niekomercyjnych badań klinicznych.
WARSZAWA Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego uruchomił superkomputer CATO, który służy do realizowania obliczeń wysokiej wydajności (HPC – High Performance Computing) rozszerzonych o zadania sztucznej inteligencji i wysokowydajnej analizy danych. CATO umożliwia modelowanie i symulacje w oparciu o zbiory dużych danych. Technologia, która tworzy szkielet jednego z najszybszych superkomputerów na świecie, wyposażonego w procesory IBMPOWER9, dostępna jest w laboratoriach Centrum Cyfrowej Nauki i Technologii UKSW w Dziekanowie Leśnym. Zadaniem placówki jest tworzenie zespołów transdyscyplinarnych, w których będą rozważane problemy społeczne i humanistyczne z wykorzystaniem sztucznej inteligencji.
RZESZÓW Politechnika Rzeszowska podpisała umowę licencyjną z międzyrządową organizacją ds. zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi powietrznej w Europie EUROCONTROL na użytkowanie platformy symulacyjnej do prowadzenia szkoleń w czasie rzeczywistym i prac badawczo-rozwojowych w obszarze zarządzania ruchem lotniczym (Air Traffic Management). Dołączyła tym samym do grona wiodących szkół wyższych o profilu technicznym, takich jak Technische Universität Braunschweig, Universidad Politécnica de Madrid, Coventry University, Cranfield University, Universitat Autònoma de Barcelona oraz Electronic Navigation Research Institute w Tokio, które już wcześniej zawarły takie porozumienie. Jest ono wynikiem dwóch projektów realizowanych przez PRz we współpracy z EUROCONTROL oraz starań o dalszą współpracę w obszarze naukowym i edukacyjnym w ramach programu ESCAPE Light. Jedną z korzyści będą półroczne staże dla najlepszych studentów w EUROCONTROL Experimental Centre w Brétigny-sur-Orge niedaleko Paryża.
WARSZAWA Prof. Wojciech Wasilewski z Centrum Optycznych Technologii Kwantowych Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał nagrodę International Commission for Optics. Jest pierwszym Polakiem, który otrzymał to wyróżnienie przyznawane od 1982 roku badaczom przed „40-ką”. Doceniono jego „przełomowy wkład eksperymentalny w rozwój wielomodowych pamięci kwantowych, polegający na zbudowaniu układów o wyjątkowej pojemności oraz niezwykle szerokim zakresie operacji”. Od wielu lat związany jest z Wydziałem Fizyki UW, specjalizuje się w fizyce kwantowej. Jest twórcą i kierownikiem Laboratorium Pamięci Kwantowych, które działa w Centrum Optycznych Technologii Kwantowych, będącego jednostką Centrum Nowych Technologii UW. Układy prof. Wasilewskiego umożliwiają przechowywanie ponad tysiąca kanałów, które można m.in. przestawiać i wzajemnie interferować.
WARSZAWA Na lotnisku Politechniki Warszawskiej w Sierakowie koło Przasnysza podpisano oraz wmurowano akt erekcyjny budynku Laboratorium Ośrodka Badań Lotniczych. Ma ono być miejscem umożliwiającym efektywne prowadzenie prac badawczych na lotnisku. W obiekcie znajdzie się 9 profesjonalnych laboratoriów oraz najnowocześniejszy sprzęt niezbędny do prowadzenia badań związanych z platformami bezzałogowymi i lekkim lotnictwem. W planach jest też rozwój alternatywnych napędów, systemów zarządzania lotem i systemów nawigacyjnych, jak również projektów na rzecz precyzyjnego rolnictwa. Naukowcy będą także realizowali prace dotyczące nowoczesnych technologii materiałowych. Jednym z głównych celów projektu jest wzmocnienie współpracy z lokalnymi przedsiębiorcami oraz rolnikami poprzez aplikowanie nowoczesnych technologii, mających zwiększyć efektywność pracy.
KATOWICE Budynek Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego zdobył nagrodę główną międzynarodowego konkursu Wienerberger Brick Award 2020. Gmach zwyciężył również w kategorii Sharing Public Spaces. W konkursie doceniane są oryginalne obiekty architektoniczne, w których główne zastosowanie znalazły materiały ceramiczne. Katowicka „filmówka” mieści się w centrum miasta, w pobliżu uczelnianego kampusu. Jest typową plombą. Do istniejącej zabudowy obiekt dopasowano nie tylko gabarytami czy wysokością, ale również zastosowanym budulcem – szarą cegłą. W ten sposób udało się harmonijnie połączyć nowy gmach z istniejącym na działce starym budynkiem mieszkalnym, śląskim familokiem, który stał się teraz integralną częścią uczelnianej budowli. Ażurowa, ceramiczna fasada stała się znakiem rozpoznawczym obiektu. U podstaw pomysłu stało iberyjskie rozwiązanie tworzenia „firanek”, ażurowych elewacji – zasłon, chroniących wnętrza przed nadmiernym nasłonecznieniem. Spójny charakter całego budynku zapewnia użycie cegły także w jego wnętrzach.
WROCŁAW/BRUKSELA Zespół naukowców z Politechniki Wrocławskiej pod kierunkiem dr inż. Joanny Bauer (na fot. w środku) zdobył Grand Prix konkursu Innovation Radar Prize 2020, w którym Komisja Europejska wyłania najlepszych innowatorów Starego Kontynentu. Polscy badacze opracowali nanomateriały mogące całkowicie zrewolucjonizować diagnostykę oraz leczenie nowotworów piersi. Wielofunkcyjne nanonośniki, które stworzyli, są zaopatrzone w rodzaj wyspecjalizowanego biologicznie detektora, który sprawia, że potrafią one precyzyjnie odnajdować komórki nowotworowe i bezpośrednio do nich transportować lek. Mogą być także stymulowane optycznie oraz magnetycznie, wywołując lokalną hipertermię, czyli śmiertelne dla nowotworu przegrzanie. Projekt NANOCARGO otrzymał dofinansowanie w wysokości 146 462 euro w postaci grantu MSCA Individual Fellowships. Realizowany jest od 2018 roku. W kategorii Women-led Innovation triumfowała dr hab. Magdalena Staniszewska, prof. KUL, kierownik Pracowni Zastosowań Metod Separacji i Spektroskopii KUL, współzałożycielka lubelskiej firmy SDS Optic, która opracowała rewolucyjną mikrosondę optyczną do szybkiej i precyzyjnej diagnostyki nowotworów piersi (pisaliśmy o niej w numerze 1/2019).
KRAKÓW Przebudowa spichlerza, służącego dawniej do przechowywania zbóż i suszonek, na nowoczesny obiekt dydaktyczny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie została doceniona nagrodą główną w ogólnopolskim konkursie „Modernizacja Roku i Budowa XXI wieku”. Obiekt URK zdobył 1. nagrodę w kategorii Edukacja i Oświata. Od momentu przejęcia przez uczelnię, zabudowania o powierzchni 717,89 m2, wchodzące w skład dawnego założenia dworskiego z 1885 roku, wykorzystywano głównie jako pomieszczenia gospodarcze, a w części budynku magazynowego funkcjonowało laboratorium prowadzone przez Wydział Rolniczo-Ekonomiczny. Obecnie w obiekcie o powierzchni 1027,23 m2 znajdują się m.in. sale wykładowe i ćwiczeniowe, pokoje pracy cichej oraz sala konsumpcyjna z zapleczem. Budynek został w pełni przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. Łączna wartość robót wyniosła prawie 5,5 mln zł.
WARSZAWA Porozumienie o strategicznej współpracy podpisali rektor Uniwersytetu Warszawskiego prof. Alojzy Z. Nowak oraz prezes Polskiej Akademii Nauk prof. Jerzy Duszyński. Zakłada ono m.in. wspólną pracę w zakresie prowadzenia badań naukowych czy pozyskiwania grantów. Umowa przewiduje również tworzenie nowych jednostek. W planach jest powołanie międzynarodowego instytutu kontynuującego pracę Międzynarodowej Agendy Badawczej Regenerative Mechanisms for Health (ReMedy). Projekt ten w 2017 roku został dofinansowany w ramach programu Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. 30 września rektor UW podpisał z dyrektor ReMedy prof. Agnieszką Chacińską z Centrum Nowych Technologii UW aneks do umowy, w świetle którego pozostawiono 180 dni na uregulowanie spraw związanych z ewentualnym przejściem ReMedy do międzynarodowego instytutu, który zostanie utworzony w PAN. Termin przejścia ReMedy do instytutu zależy m.in. od szybkości podjęcia decyzji przez Uniwersytet Medyczny w Getyndze (ośrodek partnerski projektu ReMedy), PAN, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz FNP.
WARSZAWA Z uniwersytetów w Oxfordzie, Princeton czy Narodowych Instytutów Zdrowia w USA powróci do pracy naukowej w Polsce 13 badaczy, laureatów trzeciego konkursu Polskie Powroty Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Złożono nań 60 wniosków z 16 krajów, m.in. Wielkiej Brytanii (18), USA (15) i Niemiec (7). Najwięcej naukowców powróci na Uniwersytet Warszawski (5). Pozostali swoją pracę naukową kontynuować będą na Akademii Górniczo-Hutniczej, SWPS Uniwersytecie Humanistycznospołecznym w Warszawie, w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN (2), Instytucie Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego Polskiej Akademii Nauk, Instytucie Chemii Organicznej PAN (2), Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. NAWA sfinansuje wynagrodzenie naukowców przez okres 3–4 lat, wynagrodzenie ich zespołów badawczych oraz dodatkowo koszty przeprowadzki i adaptacji miejsca pracy. Łączna kwota finansowania z NAWA to ponad 24,5 mln zł. Ponadto 7 projektów otrzyma grant startowy z Narodowego Centrum Nauki (tzw. komponent badawczy) na łączną kwotę ponad 1,3 mln zł. Dotychczas z Polskich Powrotów skorzystało 40 naukowców.
OLSZTYN Prof. Maciej Zabel, prorektor ds. Collegium Medicum Uniwersytetu Zielonogórskiego, został 2 października doktorem honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Jest histologiem i biologiem medycznym. W latach 1992–2007 kierował Katedrą Histologii i Embriologii Akademii Medycznej we Wrocławiu, a od 2006 do 2017 r. taką samą katedrą na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Obecnie jest profesorem w Katedrze Anatomii i Histologii CM UZ. Najważniejsze kierunki jego badań to: biologia nowotworów, markery nowotworowe i krążące komórki nowotworowe, apoptoza w fizjologii i patologii, hormonalna regulacja gospodarki wapniowej, regulacja ekspresji hormonów, biologia molekularna w morfologii, fizjologia pęcherzyków jajnika, badanie biodostępności leków. To jego trzeci tytuł dhc. Wcześniej uhonorowały go uniwersytety medyczne w Białymstoku (2009) i we Wrocławiu (2013).
GDAŃSK Pierwsi po 1989 roku demokratycznie wybrani rektorzy gdańskich uczelni zostali uhonorowani tytułami doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego. Prof. Stefan Angielski, rektor Akademii Medycznej w latach 1990–1993, otrzymał godność w uznaniu jego fundamentalnego wkładu w powstanie nowoczesnej szkoły biochemii klinicznej w Gdańsku. Prof. Zbigniewa Grzonkę, rektora UG w latach 1990–1996, doceniono za wkład w dynamiczny rozwój uczelni oraz powstanie renomowanej gdańskiej szkoły naukowej chemii aminokwasów i peptydów. Prof. Edmundowi Wittbrodtowi, rektorowi Politechniki Gdańskiej w latach 1990–1996, tytuł nadano za wieloletnią działalność publiczną na rzecz polskiej edukacji i nauki. Podkreślono też udział wszystkich trzech w integracji gdańskiego środowiska akademickiego.
BIAŁYSTOK Dr hab. Piotr Fiedorczyk, prof. UwB z Wydziału Prawa Uniwersytetu w Białymstoku, został wiceprezydentem International Society of Family Law (ISFL). Należy do ISFL od 2005 roku. Od 9 lat zasiada w radzie wykonawczej stowarzyszenia. Jako jeden z pięciu wiceprezydentów wybranych na 3-letnią kadencję będzie odpowiadał za przygotowanie jubileuszu 50-lecia organizacji, który przypada w 2023 roku. ISFL to największe międzynarodowe stowarzyszenie skupiające prawników zajmujących się prawem rodzinnym. Liczy ok. 300 członków z blisko 50 krajów i ma swoją siedzibę w Amsterdamie.
WROCŁAW Piotr Torchała, świeżo upieczony absolwent Politechniki Wrocławskiej i członek wielokrotnie nagradzanej grupy Innspace, został pierwszym polskim laureatem The Mars Generation 24 Under 24 Leaders and Innovators In STEAM and Space Awards. To coroczny konkurs dla młodych osób z całego świata, wyróżniających się swoją działalnością w obszarze STEM (z ang. Science, Technology, Engineering, Mathematics). Torchała został doceniony za ogromną pasję do inżynierii kosmicznej, zwłaszcza jeżeli chodzi o zagadnienia mechaniczne i działalność popularnonaukową. Zaczynał jako konstruktor zawieszenia w łaziku marsjańskim projektowanym przez zespół z PWr, aby następnie zostać liderem całego projektu i prezesem koła naukowego. W październiku 2018 r. został współzałożycielem grupy Innspace, która skupia się na projektach związanych z inżynierią kosmiczną. Jej członkowie zdobyli już główną nagrodę ESA Grand Prix w konkursie Student Aerospace Challenge za projekt kabiny samolotu suborbitalnego oraz wyróżnienie w Kuala Lumpur Architecture Festival za projekt bazy marsjańskiej.
WARSZAWA Prof. Dariusz Kaczorowski (na fot.) z Instytutu Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych PAN we Wrocławiu został uhonorowany Nagrodą Naukową Polskiego Towarzystwa Fizycznego im. Wojciecha Rubinowicza. Doceniono go za wybitny wkład w odkrycia chronionych topologicznie nietrywialnych stanów elektronowych w modelowych materiałach semimetalicznych. Nagrodę PTF za popularyzację fizyki i Medal im. Krzysztofa Ernsta przyznano prof. Henrykowi Drozdowskiemu z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za długoletnie zaangażowanie, pasję oraz umiejętność wzbudzania fascynacji zjawiskami fizycznymi. Nagrody Specjalne na 100-lecie PTF otrzymali: prof. Andrzej Kajetan Wróblewski, zasłużony popularyzator fizyki, autor wielu publikacji o historii fizyki, odkrywający i popularyzujący polskie wątki w tej historii, oraz prof. Wojciech Nawrocik, organizator wielu przedsięwzięć popularyzujących nauki przyrodnicze.
GDAŃSK Jedno z najnowocześniejszych laboratoriów metrologicznych w Polsce powstanie w Katedrze Technologii Maszyn i Automatyzacji Produkcji Politechniki Gdańskiej. Na uczelnię trafi sprzęt o wartości powyżej 1,2 mln zł. To efekt porozumienia między Wydziałem Mechanicznym i firmą Mitutoyo Polska. Wyposażenie laboratorium stanowić będą m.in. optyczne systemy pomiarowe 2D, które umożliwiają pomiary wyrobów na różnych wysokościach lub wielu płaszczyzn jednocześnie bez potrzeby oddzielnego ogniskowania, kompaktowa współrzędnościowa maszyna pomiarowa CNC do pracy na hali produkcyjnej, a także system łączący funkcje dwóch stacjonarnych urządzeń: konturografu i chropowatościomierza. W laboratorium będzie można przeprowadzić np. kompleksową analizę dokładności geometrycznej wyrobów. Pierwsze trzy urządzenia powinny pojawić się na PG już pod koniec tego roku.
WARSZAWA Dr hab. Dominik Batorski, socjolog i analityk danych w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego, otrzymał Nagrodę im. Marka Cara. Przyznawana jest od 2002 roku za wybitne osiągnięcia w tworzeniu warunków dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Badacz z ICM UW podejmuje w swojej pracy tematy uczenia maszynowego oraz społecznych implikacji rozwoju sztucznej inteligencji. Od ponad 16 lat zajmuje się analizą dużych danych zbieranych przez serwisy internetowe i firmy telekomunikacyjne. Animuje społeczność osób skupionych nad pracą z danymi i uczeniem maszynowym – jest organizatorem meetupów Data Science Warsaw. Jako ekspert wielokrotnie doradzał jednostkom administracji rządowej i samorządowej, kierował przygotowywaniem ekspertyz oraz uczestniczył w tworzeniu m.in. Strategii Rozwoju Kapitału Społecznego w Polsce do 2020 roku.
LUBLIN Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II otworzy pierwszy kierunek studiów międzynarodowych we współpracy z zagraniczną uczelnią. Zgoda Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotyczy wspólnych studiów II stopnia na kierunku bioanalitycal technologies. Będą prowadzone wspólnie z International University of Sarajevo. Przygotowanych zostanie łącznie 20 miejsc dla studentów, po połowie w Polsce oraz w Bośni i Hercegowinie. Studenci KUL będą kształcić się co najmniej jeden semestr w Sarajewie, a do Lublina na zajęcia przyjeżdżać będą ich rówieśnicy z miasta zimowych igrzysk w 1984 roku. Absolwenci otrzymają dyplomy obu uniwersytetów. Studia prowadzone w języku angielskim rozpoczną się w październiku 2021 r. Nowy kierunek został przygotowany w ramach projektu KATAMARAN Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.
WROCŁAW Dr Agnieszka Żelaźniewicz z Katedry Biologii Człowieka Uniwersytetu Wrocławskiego została laureatką Ig Nobla w dziedzinie ekonomii. Nagrodzono ją za ekonomię całowania w usta, a dokładniej za próbę ilościowego określenia zależności pomiędzy nierównościami dochodów narodowych w różnych krajach a średnią częstotliwością… całowania w usta. Badania prowadzone były przez międzynarodowy zespół naukowców z Wielkiej Brytanii, Francji, Brazylii, Chile, Kolumbii, Australii, Włoch i Norwegii. Ig Noble to humorystyczne odpowiedniki Nagród Nobla – za osobliwe prace naukowe, które „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia” oraz odkrycia, które „nie mogą lub nie powinny być powtarzane”. Od 30 lat przyznaje je czasopismo „Annals of Improbable Research”. Laureaci otrzymują dyplom i banknot o wartości 10 bilionów dolarów… w walucie Zimbabwe (wart kilka dolarów amerykańskich).
KRAKÓW Kapituła Alei Podróżników, Odkrywców i Zdobywców przyznała prof. Andrzejowi Paulo z Wydziału Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska Akademii Górniczo-Hutniczej oraz ekipie Polskiej Wyprawy Naukowej do Peru nominację roku 2020. W Alei, znajdującej się przy ul. Lema, zasadzono dedykowany im dąb oraz odsłonięto pamiątkową tablicę. Prowadzone przez Polaków od 2003 roku interdyscyplinarne badania w Kanionie Colca i Dolinie Wulkanów w Peru doprowadziły w ub.r. do wpisania obu miejsc na listę UNESCO Global Geoparks. Zgromadzone dane oraz opracowana dokumentacja były przedmiotem licznych publikacji, z których korzystają ośrodki naukowe oraz władze i służby ochrony przyrody w Peru. Kanion Colca, uważany za najgłębszy na świecie, stanowi obszar o wybitnej georóżnorodności. Jest drugim po Machu Picchu najczęściej odwiedzanym przez turystów miejscem w Peru.
To samo wyróżnienie pośmiertnie spotkało dwóch profesorów obecnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Tadeusza Perkitnego (1902-1986) i Leona Mroczkiewicza (1900-1971), którzy tuż po studiach leśnych na Uniwersytecie Poznańskim, ukończonych w 1926 r., odbyli czteroletnią podróż dookoła świata. W ciągu czterech lat odwiedzili 36 krajów na 5 kontynentach, pracując m.in. przy budowie kolei z argentyńskiej Patagonii i rozgraniczeniu lasów w ówczesnych Indochinach. Wspomnienia z tej eskapady przedstawili w wielokrotnie wznawianej książce Okrążmy świat jeszcze raz.
Opracował Mariusz Karwowski
Współpraca: Beata Czechowska-Derkacz, Katarzyna Dominiak, Katarzyna Dziedzik, Maciej Dzwonnik, Damian Gębarowski, Piotr Karwowski, Izabela Koptoń-Ryniec, Jacek Szymik-Kozaczko, Izabella Majewska, Anna Sałamaj, Monika Stojowska, Anna Żmuda-Muszyńska
Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych i instytucji otoczenia nauki.
Więcej aktualności na naszej stronie internetowejwww.forumakademickie.pl
oraz na naszych profilach na Facebooku
i na Twitterze
