Karol Dobrzeniecki
Fot. A. Dobrzeniecka
Członków Rady NCN powołuje minister ds. nauki. Wieloetapowa procedura ustalania jej składu została precyzyjnie uregulowana przez prawo. Co dwa lata następuje wymiana połowy składu 24-osobowej Rady. Propozycje kandydatów na członków przekazuje ministrowi Zespół identyfikujący powoływany przez tegoż ministra na czteroletnią kadencję. Wskazanie następuje spośród osób zgłoszonych przez uczelnie, instytuty i organizacje reprezentujące środowiska naukowe.
Zostałem członkiem Zespołu Identyfikującego pod sam koniec poprzedniej kadencji w lipcu 2022 r. w związku z powstałym wakatem. Byliśmy zobligowani do tego, by do 14 października 2022 r. sporządzić i przekazać ministrowi listę co najmniej dwudziestu czterech kandydatów na członków Rady spośród zgłoszonych przez środowiska akademickie osób. Na posiedzeniu zespołu w dniu 13 października 2022 wytypowano 24 kandydatów i przekazano ministrowi ich listę.
Kadencja Zespołu identyfikującego, kierowanego przez prof. Andrzeja Jajszczyka, skończyła się 21 listopada 2022 r. Już 24 listopada minister powołał nowy skład zespołu z moim udziałem w roli przewodniczącego. Przekazano nam informację, że minister nie powołał na członków Rady NCN zgłoszonych wcześniej kandydatów. Zgodnie z procedurą oznaczało to, że zespół zobligowany jest, na mocy art. 14 ust. 2 ustawy o NCN, przedstawić nowe kandydatury spośród pozostałych zgłoszonych osób.
Kadencja 12 członków Rady NCN upływała 14 grudnia. Nie pozostało wiele czasu, a NCN bez Rady nie mogłoby skutecznie działać. W trakcie postępowania uczelnie i instytuty naukowe zgłosiły do Rady NCN 135 osób, jednak niekiedy kilka różnych podmiotów zgłaszało tę samą osobę, a część zgłoszeń nie spełniła wymogów formalnych. Liczba kandydatów, z których zespół prof. Jajszczyka mógł dokonać wskazania, ograniczyła się w istocie do kilkudziesięciu osób, a w przypadku zespołu, którym mi przyszło kierować, była jeszcze krótsza. W kontekście znaczenia NCN dla polskiej nauki zastanawiające jest niewielkie zainteresowanie środowisk naukowych zgłaszaniem kandydatów do Rady NCN. Każda uczelnia i instytut posiadający najwyższą kategorię mógł zgłosić po dwóch kandydatów z każdej dziedziny nauki. W środowisku pojawiły się zarzuty, że osoby powołane przez ministra nie reprezentują wszystkich trzech dziedzin nauki w równych proporcjach. Trzeba sprostować pewne nieporozumienie. Zespół identyfikujący nie działa na podstawie statutu i uchwał NCN określających podział nauki na panele dziedzinowe. Są to akty wewnętrzne Centrum. Zespół realizuje swoje zadania według kryteriów wskazanych w ustawie o NCN i rozporządzeniu. Zgodnie z prawem powszechnie obowiązującym przy wyborze kandydatów mamy się kierować dorobkiem naukowym kandydata i jego bieżącą aktywnością naukową, zasadami zapewnienia zrównoważonej reprezentacji różnych dziedzin oraz zasadami zapewnienia zrównoważonej reprezentacji różnych środowisk naukowych. Każde z tych kryteriów było dla nas istotne i trzeba było je uwzględnić. Biorąc to wszystko pod uwagę, wskazaliśmy po dwóch kandydatów na każde nieobsadzone miejsce, zachowując pluralizm dziedzinowy i podmiotowy. Spośród tych osób minister dokonał wyboru i powołał członków na wolne stanowiska w Radzie NCN.
Wróć