Zainstalują się w Polsce

Troje polskich naukowców zostało laureatami prestiżowych grantów Europejskiej Organizacji Biologii Molekularnej. Otrzymają po 50 tys. euro rocznie przez okres 3–5 lat na utworzenie własnych laboratoriów.

O EMBO Installation Grants mogą ubiegać się naukowcy z Czech, Polski, Portugalii i Turcji, którzy znajdują się na początkowym etapie kariery badawczej, ale już posiadają znaczący dorobek. W tym roku wyróżniono ośmioro stypendystów, w tym troje Polaków.

Dr hab. Kinga Kamieniarz-Gdula, która w 2018 roku wróciła z Wielkiej Brytanii, gdzie pracowała na Uniwersytecie Oksfordzkim, utworzy swoje laboratorium na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Będzie się zajmować podstawowymi mechanizmami zakończenia procesu transkrypcji genów oraz korelacją pomiędzy zaburzeniami na tym etapie a chorobami człowieka. Za szczególnie istotną w kontekście patologicznym uważa przedwczesną terminację, zwaną też atenuacją transkrypcji, która ma duże znaczenie medyczne, zwłaszcza w przypadku nowotworów. Jej podejście badawcze bazuje na genomice oraz transkryptomice, w połączeniu z biologią molekularną, biochemią i proteomiką.

Dr Piotr Gerlach, postdok w Instytucie Biochemii Maxa Plancka w Monachium, utworzy laboratorium w ramach programu MAB Remedy w nowo powołanym Międzynarodowym Instytucie Mechanizmów i Maszyn Molekularnych PAN. Zamierza wykorzystać swoje doświadczenie w biologii strukturalnej (krystalografia i mikroskopia krioelektronowa) i skupić się na mechanizmach infekcji RNA wirusów, zwłaszcza na bezpośrednich interakcjach białek wirusowych z białkami gospodarza. Identyfikacja i dokładna molekularna charakteryzacja takich wewnątrzkomórkowych oddziaływań wirus-gospodarz może zostać wykorzystana przy projektowaniu nowych leków antywirusowych.

Z kolei dr Michał Wandel, ubiegłoroczny laureat Polskich Powrotów NAWA (pracował w MRC Laboratory of Molecular Biology w Cambridge), zostanie kierownikiem laboratorium w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie. Będzie badał wewnątrzkomórkowe mechanizmy odporności przeciwdrobnoustrojowej. Planuje m.in. zbadać stan antypatogenny wywołany przez cytokiny, aktywowane w celu przeciwdziałania infekcjom bakteryjnym. Jego zespół przyjrzy się też antybakteryjnym i przeciwgrzybiczym mechanizmom obronnym odporności wrodzonej. Wyniki prac pozwolą na opracowanie nowych środków terapeutycznych skierowanych przeciwko patogennym mikroorganizmom, w tym trudnym do leczenia szczepom lekoopornym. Ponadto zrozumienie mechanizmów molekularnych inicjujących procesy prozapalne może przełożyć się na optymalizację leczenia chorób zapalnych.

EMBO Installation Grants mają przyczynić się do zwiększania poziomu internacjonalizacji na europejskich uczelniach oraz mobilności kadry akademickiej. Ich formuła zachęca młodych naukowców do zakładania laboratoriów w państwach, których mniej rozwinięta infrastruktura badawcza uniemożliwia skuteczne konkurowanie z ośrodkami naukowymi o rozwiniętym zapleczu finansowym. Od 2006 roku EMBO przyznała już 120 Installation Grants, z czego 28 dla polskich naukowców. EMBO to międzynarodowa organizacja zrzeszająca ponad 1800 wybitnych badaczy zajmujących się biologią molekularną.