Piotr Kieraciński
Pierwszym żaglowcem szkoleniowym polskiej uczelni morskiej – Szkoły Morskiej w Tczewie – był „Lwów”. Zbudowany w 1869 r. w Wielkiej Brytanii jako fregata „Chinsura”, pływał do Indii i Australii. W 1883 roku przeszedł pod banderę włoską i otrzymał nazwę „Lucco”, a w 1915 roku holenderski armator przetaklował go na bark o nazwie „Nest”. Polską banderę podniesiono na nim 21 lipca 1920 r. 4 września 1921 roku „Lwów” uroczyście poświecono i pod dowództwem komendanta Tadeusza Ziółkowskiego wyszedł w pierwszy rejs po Bałtyku. W 1923 r. wyruszył w podróż do Brazylii i 13 sierpnia jako pierwszy statek pod polską banderą przekroczył równik. Jako żaglowiec szkolny służył do 1929 r. Przepłynął pod polską banderą 65 tys. mil morskich.
„Lwów” był trzymasztowym barkiem o powierzchni żagli 1,5 tys. m2. Miał stalowy kadłub, długość 85,1 m, szerokość 11,4 m i zanurzenie 6,9 m oraz pojemość 1293 BRT. Zabierał na pokład 175 osób, w tym 35 członków załogi i 140 studentów.
Zbudowany w Hamburgu w 1909 r. Po pierwszej wojnie światowej został przekazany Francji w ramach reparacji wojennych. Pomorski Komitet Floty Narodowej i wspierające go organizacje kupiły go w 1929 r. z myślą o Państwowej Szkole Morskiej w Gdyni, dokąd dotarł w czerwcu 1930 r. Już 13 lipca został poświęcony i 20 lipca pod dowództwem kpt. ż. w. Konstantego Maciejewicza-Matyjewicza wyruszył w pierwszy szkolny rejs po Bałtyku. W latach 1934-35 jako pierwszy polski statek handlowy opłynął świat, a 2-3 marca 1936 r. opłynął przylądek Horn. W czasie wojny był internowany w Sztokholmie. Od 1930 do 1982 r. „Dar Pomorza” odbył 102 rejsy, przepłynął pół miliona mil morskich (jest to odległość równa około 25 rejsom dookoła świata), był na czterech kontynentach (oprócz Australii i Antarktydy), 319 razy zawinął do zagranicznych portów, dwukrotnie wygrał The Tall Ships’ Races, w 1980 roku zdobył „Cutty Sark Trophy”, a przez jego pokład przewinęło się 13,5 tys. słuchaczy szkół morskich. W sierpniu 1982 r. statek wycofano ze służby i przekazano Muzeum Morskiemu w Gdyni. Został otwarty dla zwiedzających 27 maja 1983 r.
„Dar Pomorza” to trzymasztowa fregata o powierzchni żagli 2,1 tys. m 2, pojemności 1561 BRT i wyporności 2,5 tys. ton. Napęd uzupełnia silnik wysokoprężny o mocy 430 KM. Żaglowiec ma długość 80,3 m (93 m z bukszprytem), szerokość 12,6 m i zanurzenie 5,7 m. Zabierał na pokład 189 osób, w tym 29 członków stałej załogi i ponad 150 praktykantów.
Trzeci – obecnie w służbie – żaglowiec WSM/UMG to „Dar Młodzieży”, zbudowany w Polsce w 1981 r. Biało-czerwoną banderę podniesiono na nim 4 lipca 1982 roku, a już 10 lipca wypłynął w dziewiczy rejs pod dowództwem kpt. ż. w. Tadeusza Olechnowicza, ostatniego dowódcy „Daru Pomorza”. Już w tym samym roku żaglowiec wziął udział w Tall Ships’ Races, wygrywając je, mimo czterogodzinnej straty, która pojawiała się w związku z podjętą przez statek akcją ratunkową na Atlantyku. „Dar Młodzieży” już w następnym roku zyskał sławę za sprawą brawurowego wejścia pod pełnymi żaglami do portu w Osace (Japonia). W latach 1987-1988, pod dowództwem kpt. ż. w. Leszka Wiktorowicza, okrążył Ziemię drogą wokół przylądka Horn. Podczas tego rejsu zdobył nagrodę „Boston Tea Pot” za najdłuższy, nieprzerwany przelot pod żaglami (1241 Mm). Wziął też udział w uroczystościach 200-lecia osadnictwa w Australii, gdzie wsławił się śmiałym przejściem pod żaglami pod mostem w Sydney. „Dar Młodzieży” jest pierwszym żaglowcem oceanicznym polskiej konstrukcji i budowy, jaki wyszedł poza Morze Bałtyckie, przeciął równik i opłynął świat. Brał udział w regatach Tall Ships’ Races: 1982, 1984, 1986, 1995-1996, 2001-2009. W latach 2018-19 po raz kolejny okrążył Ziemię podczas Rejsu Niepodległości.
„Dar Pomorza” to trzymasztowa fregata z 26 żaglami o powierzchni 3015 m2. Oprócz tego dysponuje silnikami diesla o mocy 2 x 750 KM. Ma 108,8 m długości wraz z bukszprytem, szerokość 14 m i zanurzenie 6,6 m. Jego pojemność to 2384,85 BRT, a wyporność 2946 ton. Zabiera na pokład prawie 200 osób, w tym około 40 członków stałej załogi i ok. 150 praktykantów.
Wróć