Dominik Czesak
Czy wyższe wykształcenie oznacza wyższe wynagrodzenie? Ile zarabiały osoby z wykształceniem podstawowym w 2019 roku, a ile absolwenci uczelni? Odpowiedź na te i inne pytania znajdują się w poniższym artykule, który przedstawia dane z Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń na temat zarobków osób z różnym wykształceniem w 2019 roku. Badanie to jest prowadzone od 2004 roku przez specjalizującą się w badaniach i doradztwie HR krakowską firmę Sedlak&Sedlak.
W 2019 roku najwięcej zarabiały osoby z wykształceniem wyższym magisterskim inżynierskim. Mediana ich zarobków była o 1100 zł wyższa od osób z wykształceniem wyższym magisterskim i wyniosła 6300 zł. Najniższe zarobki odnotowano wśród osób z wykształceniem podstawowym i gimnazjalnym. Mediany wynagrodzeń tych osób były niemal o połowę niższe i wyniosły odpowiednio 3.250 zł i 3.234 zł.
Tabela 1. Miesięczne wynagrodzenia całkowite osób z różnym wykształceniem w Polsce w 2019 roku (brutto w PLN)
| wykształcenie | próba | 25% zarabia mniej | mediana | 25% zarabia więcej |
|---|---|---|---|---|
| podstawowe | 269 | 2.600 | 3.250 | 4.300 |
| gimnazjalne | 551 | 2.700 | 3.234 | 4.200 |
| zasadnicze zawodowe | 4.006 | 2.900 | 3.648 | 4.625 |
| średnie lub pomaturalne | 26.211 | 3.080 | 3.924 | 5.071 |
| policealne | 4.346 | 2.919 | 3.700 | 4.938 |
| wyższe zawodowe | 21.290 | 3.600 | 4.795 | 6.650 |
| wyższe magisterskie | 39.855 | 3.820 | 5.200 | 7.641 |
| wyższe magisterskie inżynierskie | 21.696 | 4.500 | 6.300 | 9.200 |
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Wynagrodzenia osób z wykształceniem wyższym zależy od ukończonego kierunku studiów. Szczegółowe dane pokazują, że najwięcej zarabiali absolwenci informatyki (6.100 zł), elektroniki i automatyki (5.900 zł). Najmniej zarabiali absolwenci kierunków sport i rehabilitacja (3.642 zł) i nauk pedagogicznych (3.493 zł).
Tabela 2. Miesięczne wynagrodzenia całkowite osób po wybranych kierunkach studiów licencjackich/inżynierskich (brutto w PLN)
| wykształcenie | próba | 25% zarabia mniej | mediana | 25% zarabia więcej |
|---|---|---|---|---|
| informatyka | 3.232 | 4.497 | 6.100 | 8.880 |
| elektronika i automatyka | 964 | 4.560 | 5.900 | 7.900 |
| mechanika i metalurgia | 1.294 | 4.229 | 5.355 | 7.200 |
| elektryka i energetyka | 616 | 4.050 | 5.100 | 7.400 |
| filologie obce | 622 | 3.600 | 4.914 | 6.500 |
| sport, rehabilitacja | 148 | 2.778 | 3.642 | 4.525 |
| pedagogiczne | 693 | 3.042 | 3.493 | 4.500 |
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Wykres 1. Porównanie median zarobków osób z różnym wykształceniem zatrudnionych w firmach z różnym kapitałem (brutto w PLN)
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Wynagrodzenia osób po ukończonym II stopniu studiów znacząco rosły. Ponownie najwyżej zarabiali specjaliści z dziedziny informatyki (8.798 zł). Ich wynagrodzenia po obronie tytułu magistra rosły średnio o 44% w stosunku do płac absolwentów studiów I stopnia tego samego kierunku. Pensje po elektronice i automatyce rosły przeciętnie o około 36%. W pozostałych, mniej specjalistycznych kierunkach wzrost wynagrodzeń nie był tak wysoki. Przykładowo różnica mediany wynagrodzeń pomiędzy I a II stopniem studiów pedagogicznych to 9%.
Tabela 3. Wynagrodzenia osób z tytułem magistra/magistra inżyniera (brutto w PLN) po wybranych kierunkach studiów
| kierunek studiów | próba | 25% zarabia mniej | mediana | 25% zarabia więcej |
|---|---|---|---|---|
| informatyka | 2.846 | 6.000 | 8.798 | 12.600 |
| elektronika i automatyka | 2.016 | 6.000 | 8.000 | 11.680 |
| elektryka i energetyka | 1.574 | 5.000 | 6.504 | 9.000 |
| mechanika i metalurgia | 2.964 | 5.000 | 6.495 | 9.000 |
| filologie obce | 1.624 | 4.210 | 5.500 | 7.306 |
| pedagogiczne | 2.218 | 3.056 | 3.817 | 5.094 |
| sport, rehabilitacja | 389 | 2.890 | 3.500 | 7.224 |
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Wykres 2. Mediana miesięcznych zarobków osób z różnym wykształceniem i stażem (brutto w PLN)
Źródło: Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2019 roku
Wynagrodzenia w firmach zagranicznych były wyższe od wynagrodzeń osób zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach. Największa dysproporcja w wynagrodzeniach na tym samym poziomie wykształcenia była po ukończeniu studiów magisterskich. Różnica w stawkach wynosiła 52%. Z danych wynika również, że w przedsiębiorstwach z kapitałem zagranicznym poziom wykształcenia zdecydowanie bardziej wpływał na wysokość zarobków, niż w firmach rodzimych.
Wynagrodzenia osób wchodzących na rynek pracy były podobne. W pierwszym roku zatrudnienia pracownicy z wykształceniem podstawowym, zawodowym i średnim zarabiali około 3.300 zł miesięcznie. Magistrzy inżynierowie mogli liczyć na 4.000 zł miesięcznie. Różnica między tymi grupami była zatem niewielka i wynosiła raptem 700 zł. Jednak z upływem kolejnych lat kariery wynagrodzenia pracowników z wykształceniem średnim i wyższym rosły szybciej od wynagrodzeń osób z wykształceniem podstawowym i zawodowym. Po 10 latach pracy wynagrodzenia etatowców posiadających wykształcenie wyższe magisterskie inżynierskie prawie się podwoiły (wzrost o niemal 92,5%), podczas gdy płace osób z wykształceniem podstawowym wzrosły o 15%, a tych ze średnim o około 30%.
Dominik Czesak, Sedlak & Sedlak
